Afgańska parada wojskowa na sprzęcie z USA oraz ZSRR [KOMENTARZ]

W paradzie udział wzięło wiele typów pojazdów i uzbrojenia pochodzenia sowieckiego i amerykańskiego, które w ostatnich latach jest sukcesywnie remontowane i przywracane do służby. Wśród nich można wymienić amerykańskie transportery opancerzone M113, wozy dowodzenia M577, pojazdy minoodporne M1224 MaxxPro, wozy rozpoznawcze M1117, wielozadaniowe samochody rodziny HMMVW z zestawem przeciwlotniczym ZU-23-2 oraz samochody ciężarowe Navistar International 7400. Co ciekawe, część pojazdów ma pomalowane na biało fragmenty opon, co przywodzi na myśl niektóre parady wojskowe w ZSRR i państwach powstałych po jego rozwiązaniu.

Jeżeli chodzi o poradzieckie pojazdy, używane przez talibów to widzimy transportowane na zestawach niskopodwoziowych m.in. bojowe wozy piechoty BMP-1, czołgi T-62/62M, wieloprowadnicowe wyrzutnie rakiet BM-21 Grad, BM-27 Uragan oraz wyrzutnie pocisków rakietowych 9K52 Łuna-M oraz Scud-B. Pojawienie się tego uzbrojenia jest dużą niespodzianką zważywszy na to, czas, jaki upłynął od wyjścia wojsk radzieckich z Afganistanu - mimo tego talibowie wciąż posiadają tego typu broń. Rodzi się jednak pytanie o sprawność efektorów do dwóch wspomnianych typów uzbrojenia.

Zapewne w przypadku części pokazanego uzbrojenia jest ono już na skraju resursu lub nawet po jego przekroczeniu , więc niewykluczone, że mamy tutaj do czynienia jedynie z dobrze odnowionymi z zewnątrz pojazdami o bliskim zeru potencjale bojowymi. Wyjątkami mogą być tutaj BMP-1, T-62/62M oraz BM-21 z racji na dostępność części zamiennych oraz stopniowe ich remontowanie na potrzeby armii. Całość parady zwieńcza przelot różnego typu konstrukcji latających w tym amerykańskich śmigłowców UH-60A Black Hawk oraz samolotu transportowego Cessna 208.

Talibowie po przejęciu władzy w Afganistanie nie mogą liczyć na zakup uzbrojenia od większości producentów, co uzależnia ich od własnych zdolności remontowych (o produkcyjnych raczej nie ma mowy). Po zniszczeniu części przejętego po rozwiązanej armii afgańskiej sprzętu przez wycofujących się Amerykanów, konieczne było podjęcie działań mających na celu nie tylko sformowanie nowych jednostek, ale także zapewnienie im wystarczającej liczby pojazdów. Tym samym talibowie zdecydowali się na masowe remonty pojazdów wojskowych pozostawionych przez rozwiązaną armię oraz tych należących do jej sojuszników, którzy zdecydowali się je pozostawić (i zapomnieli je wysadzić).

Rodzi się przy tym pytanie, skąd pozyskują oni części zamienne do uzbrojenia poradzieckiego jak T-62, które obecnie są skupowane masowo z rynku przez Rosję od m.in. Korei Północnej. Jeszcze trudniej może być o zapewnienie wsparcia dla wyrzutni pocisków rakietowych 9K52 Łuna oraz BM-27 Uragan z racji na problematyczne w utrzymaniu podwozie. Dowodem na to, może być chociażby próba zmiany nośnika przez talibów dla tego drugiego na mniejszy samochód ciężarowy Navistar International 7400. Wydaje się jednak ono niezbyt dobrym wyborem, zważywszy na siły powstające przy odpaleniu pocisków rakietowych tak dużego kalibru. Odnośnie afgańskiej parady wojskowej dobrym pytaniem jest także to, ile sprzętu z tego zaprezentowanego na zestawach niskopodwoziowych jest sprawnych, a ile to po prostu ładnie przygotowane „wraki”.

T-62 to radziecki czołg podstawowy/średni opracowany pod koniec lat 50. XX wieku jako przyszły następca produkowanych masowo T-54/55. Jego produkcja rozpoczęła się na początku lat 60. XX wieku, a pierwsza publiczna prezentacja miała miejsce w roku 1965. Uzbrojenie główne to armata gładkolufowa 2A20 (U-5T) kal. 115 mm mogąca za pomocą pocisku kumulacyjnego przebić 300 mm stali RHA na dystansie 1000 m. Z armatą sprzężono karabin maszynowy PKT kal. 7,62 mm. Na wieży umieszczony został wielkokalibrowy karabin maszynowy DShK kal. 12,7 mm służący do zwalczania m.in. celów nisko lecących. Opancerzenie przodu wieży miało grubość ponad 200 mm, zaś przednia pochylona pod kątem 60 stopni górna płyta kadłuba odznaczała się grubością 102 mm stali pancernej. Jednostkę napędową czołgu stanowił silnik W-55 o mocy 580 KM.

T-62M to modernizacja czołgu T-62 z roku 1983 polegająca na znaczącej poprawie parametrów bojowych pojazdu m.in. siły ognia czy poziomu ochrony załogi. Dodano w niej pancerz specjalny na przód wieży i kadłuba, poprawiono odporność dna kadłuba, co zwiększyło poziom ochrony wozu do standardu zbliżonego do tego w w czołgach T-64A czy T-72 Ural. System kierowania ogniem „Wołna” został ulepszony przez zamontowanie dalmierza laserowego KTD-2 (lub KTD-1) w pancernej skrzyni nad głównym uzbrojeniem. Poprawiono również mobilność pojazdu, poprzez implementację nowego silnika W-55U o mocy 620 koni mechanicznych.

BM-21 Grad to radziecka samobieżna wieloprowadnicowa wyrzutnia pocisków rakietowych kal. 122 mm opracowana na początku lat 60. XX wieku w celu zastąpienia systemu BM-14. System ten posiada 40 wyrzutni pocisków rakietowych po 10 w czterech rzędach, które mogą wystrzelić pociski w zależności od wersji na odległość 20-45 km. Prowadnice mogą być naprowadzane elektrycznie lub ręcznie, a czas wystrzelenia pełnej salwy wynosi 20 sekund. Jest ona osadzona na podwoziu samochodu ciężarowego Ural-375D 6x6. Napędzany jest on chłodzonym wodą silnikiem benzynowym V8 o mocy 180 KM i osiąga maksymalną prędkość na drodze 75 km/h, zaś jego zasięg wynosi 750 km. Później rozpoczęto instalację wyrzutni na podwoziu Urala-4320 6x6. Są one obecnie najbardziej rozpowszechnionym systemem wieloprowadnicowym na świecie, który doczekał się wielu wersji lokalnych jak choćby czechosłowackie RM-70 czy polskie WR-40 Langusta.

BM-27 Uragan to radziecka wieloprowadnicowa wyrzutnia pocisków rakietowych kal. 220 mm wdrożona do Armii Radzieckiej w 1975 roku. System rakietowy wykorzystuje podwozie samochodu ciężarowego ZIŁ-135M, który napędzany jest dwoma silnikami benzynowymi V8, każdy o mocy 180 KM. Pozwalają one na rozpędzenie tej ważącej łącznie 20 ton samobieżnej wyrzutni rakiet do 65 km/h. Uzbrojenie systemu stanowi łącznie 16 rakiet kal. 220 mm umieszczonych w rurowych wyrzutniach. BM-27 może razić cele oddalone maksymalnie o 35 km, za pomocą rakiet o różnych typach głowic, od klasycznych odłamkowo-burzących, poprzez chemiczne (dymne i oświetleniowe), kończąc na efektorach przenoszących miny przeciwpancerne lub przeciwpiechotne. W wersjach zmodernizowanych jego podwozie jest zastępowane nowszymi konstrukcjami jak rosyjski BAZ-69092 6x6 lub czeska Tatra T815-7T3RC1. Obecnie tego typu pojazdów używają armie m.in. takich krajów jak Rosja, Ukraina, Armenia, Białoruś, Kazachstan czy Syria.

M113 to amerykański transporter opancerzony opracowany w drugiej połowie lat 50. XX. w. Wdrożono go do U.S. Army w 1960 roku jako podstawowy pojazd piechoty zmechanizowanej. Służył w tej roli do czasu wdrożenia bojowego wozu piechoty M2 Bradley. W celu obniżenia masy własnej kadłub wykonano z aluminium o grubości od 28 do 44 mm. Jednostkę napędową początkowo stanowił silnik gaźnikowy, jednak w późniejszych wariantach wymieniono go na wysokoprężny 6V53 o mocy 275 koni mechanicznych. Uzbrojenie główne pojazdu stanowi wielkokalibrowy karabin maszynowy M2HB kalibru 12,7 mm. Obecnie M113 jest używany przez kilkadziesiąt armii świata w różnych wariantach, w tym m.in. w Polsce, USA, Kanadzie, Niemczech, Portugalii, Litwie czy Ukrainie.

M577 to amerykański pojazd opancerzony powstały na bazie gąsienicowego transportera M113 przeznaczony do pełnienia funkcji m.in. wozów dowodzenia, pojazdów łączności czy ewakuacji medycznej. W tym celu podniesiony został znacząco strop wozu nad przedziałem desantu, aby zwiększyć zarówno komfort żołnierzy, jak i funkcjonalność M577. Kadłub pojazdu (podobnie jak M113) został wykonany z aluminium o grubości od 38 do 45 mm. Jednostkę napędową w zależności od wersji (A0-A3) stanowił silnik Chrysler 75M o mocy 209 KM lub kolejne warianty Detroit 6V53 o mocy 212 bądź 275 KM. Tożsamy napęd był stosowany w bazowych M113. Obecnie są one wykorzystywane przez Siły Zbrojne takich państw jak USA, Tajwan, Ukraina, Arabia Saudyjska, Portugalia, Litwa, Brazylia, Australia czy Kanada.

M1117 Guardian został zaprojektowany w latach 90. XX w. przez amerykańską spółkę Textron Systems, jako wersja rozwojowa samochodów pancernych V-100 i V-150. Stanowił odpowiedź na potrzeby amerykańskiej żandarmerii wojskowej dotyczące opancerzonego pojazdu patrolowego. Ogromną popularność w US Army i US Marine Corps przyniosły mu konflikty w Iraku i Afganistanie w pierwszej dekadzie XXI wieku. W tym okresie amerykańscy żołnierze pilnie potrzebowali dużej liczby wozów tego typu, co poskutkowało ich dużymi dostawami. Armia amerykańska zakupiła ponad 2000 egzemplarzy tego pojazdu.

Jego główne uzbrojenie składa się z granatnika automatycznego kal. 40 mm Mk. 19 i wielkokalibrowego karabinu maszynowego 12,7 mm M2HB. Uzbrojenie znajduje się w obrotowej wieży, takiej samej, jaką zastosowano na pływających transporterach AAVP-7A1. Uzupełnienie stanowi uniwersalny karabin maszynowy M240H kal. 7,62 mm. Za napęd pojazdu odpowiada silnik wysokoprężny Cummins 6CTA8.3 o mocy 260 KM, pozwalając na osiągnięcie prędkości maksymalnej wynoszącej 101 km/h przy masie własnej wynoszącej blisko 13,5 tony. Obecnie M1117 używane są przez kraje takie jak Afganistan, Bułgaria, Kanada, USA, Kolumbia, Ukraina, Grecja, Irak i Kosowo.

M1224 MaxxPro to pojazd klasy MRAP opracowany przez amerykańską spółkę Navistar Defense wraz z izraelskim producentem Plasan Sasa, który odpowiada za wytwarzanie pancerza pojazdu. Pojazd o masie własnej wynoszącej około 14,5 tony (ładowność na poziomie ponad 4500 kg) napędzany jest przez silnik diesla produkcji Navistara DT-M10 o mocy 330-375 koni mechanicznych. Komfort jazdy z kolei zapewnia niezależne zawieszenie Hendricksona. Odporność przeciwminoną zapewnia podwozie uformowane w kształt litery V. Załogę stanowią 2-4 osoby, zaś desant może wynieść od czterech do sześciu żołnierzy. Uzbrojenie pojazdu umieszczone jest w opancerzonej obrotnicy i może je stanowić wielkokalibrowy karabin maszynowy lub granatnik automatyczny kal. 40 mm. M1124 MaxxPro jest obecnie wykorzystywany przez m.in. USA, Ukrainę, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Algierię, Pakistan, Jordanię oraz Rumunię.