Rakiety kalibru 70 mm w… artylerii?

Dzięki walkom na Ukrainie amunicja rakietowa kal. 70 mm zyskała w oczach wojskowych planistów. Jedną z przyczyn jest uniwersalność – środki bojowe tej klasy mogą być stosowane zarówno do zwalczania celów naziemnych, jak i powietrznych. Zasobniki z tą amunicją mogą przenosić śmigłowce, samoloty bojowe, jednostki morskie oraz lekkie pojazdy lądowe.

Dość przytoczyć wyrzutnie rakiet osadzane na samochodach terenowych czy nawet przyczepkach. W podobny sposób wykorzystywane są radzieckie rakiety S-8 kal. 80 mm. Kierowany środek bojowy tej klasy może posłużyć do zwalczania bezzałogowców takich jak Szachid-136/Gierań-2.

Rakiety kal. 70 mm mogą niszczyć cele obszarowe oraz punktowe. Do uderzenia w konkretny obiekt, który nie posiada tak silnego opancerzenia jak czołg podstawowy, może posłużyć pocisk taki jak amerykański APKWS wystrzelony z lądowej wyrzutni. To rozwiązanie o wiele bardziej efektywne kosztowo od przeciwpancernych pocisków kierowanych. Silna głowica kumulacyjna i zaawansowany układ naprowadzania są zwyczajnie zbędne do zniszczenia stacjonarnego pojazdu albo gniazda karabinu maszynowego.

Oczywiście za niższą ceną i niewielkimi gabarytami idzie głowica bojowa o zdecydowanie mniejszych wymiarach niż w klasycznych rakietach kal. 122 mm. Z drugiej strony, wyrzutnie kal. 70 mm można osadzać na lekkich platformach takich jak zwyczajne pojazdy terenowe. Taki środek rażenia może być cennym wsparciem dla lekkiej piechoty, choćby jednostek aeromobilnych, piechoty górskiej czy obrony terytorialnej, które dotąd nie posiadały własnych środków wsparcia ogniowego tej klasy.

Spółka Mesko jest jedynym w kraju producentem takiej amunicji (NLPR-70). Korzysta z nich polskie lotnictwo wojsk lądowych. Podobnie jak w przypadku rakiet kalibru 122 mm, których perspektywy rozwojowe opisałem w oddzielnym materiale, głównymi obszarami rozwoju środków bojowych kal. 70 mm będą: wzrost siły rażenia i skuteczności głowicy bojowej poprzez zwiększanie masy ładunku kruszącego oraz stosowanie zapalników zbliżeniowych, a także wydłużenie zasięgu i redukcja kołowego błędu trafienia przez wdrożenie do służby modułów korekcyjnych.

Za przykłady istotnego wzrostu precyzji posłużyły kierowane pociski 70 mm. Przytoczono firmowane przez BAE Systems środki bojowe z rodziny APKWS oraz zestaw ALKON z hiszpańskiego przedsiębiorstwa Escribano Mechanical & Engineering. To drugie rozwiązanie zastępuje tradycyjny zapalnik wkręcanym w to samo gniazdo modułem korekcyjnym. Ten dzięki wskazaniom z układów nawigacji satelitarnej i bezwładnościowej redukuje kołowy błąd trafienia do mniej niż 20 m. Z kolei APKWS jest naprowadzany na cel przez odbite światło lasera (tzw. plamkę lasera) z zewnętrznego wskaźnika.

Amunicja kalibru 70 mm może wpisać się w potrzeby wyspecjalizowanych jednostek Wojsk Lądowych, choćby wspomnianych oddziałów aeromobilnych. Mesko proponuje wojsku wyrzutnie W-48, które po raz pierwszy pokazano na MSPO w 2019 roku. System jest zasilany standardową amunicją kal. 70 mm z głowicą odłamkowo-burzącą GOB-70 i zapalnikiem W5-KM. Wyrzutnia jest gotowa do montażu na przyczepce holowanej przez dowolny pojazd terenowy (choćby leciwego Honkera, HMMWV lub KLTV).

Zasięg polskiego pocisku wystrzelonego z lądu wynosi 8-10 km. Dzięki zastosowaniu modułu APKWS II wartość ta zostałaby zwiększona do 14 km (zbliżoną donośnością charakteryzują się lekkie haubice kal. 105 mm oraz moździerze kal. 120 mm). O ile wykorzystywanie rakiet 70 mm do niszczenia celów powierzchniowych wydaje się niezbyt racjonalne, to zastosowanie modułu naprowadzania radykalnie zwiększa celność i umożliwia niszczenie pojedynczych obiektów.

Wraz z pociskami naprowadzanymi na odbite światło lasera konieczne byłoby wdrożenie do służby laserowego podświetlacza celu z kodowaną wiązką. Mogłoby to być polskie rozwiązanie opracowane na potrzeby ppk Pirat lub urządzenie nowszej generacji, np. izraelski system Rattler H skonstruowany w Elbit Systems.

Potencjał rozwojowy pocisków kal. 70 mm produkowanych przez spółkę ze Skarżyska-Kamiennej jest znacznie większy, lecz nie dotyczy on bezpośrednio artylerii rakietowej. Można tu przytoczyć choćby zwalczanie bezzałogowców. Środki bojowe tej klasy mogą znaleźć jeszcze więcej zastosowań. W tym miejscu warto przytoczyć ukraińskie eksperymenty z lądowymi bezzałogowcami, które są wyposażane w granatniki automatyczne. Nietrudno wyobrazić sobie autonomiczny pojazd wsparcia ogniowego strzelający kierowanymi pociskami rakietowymi.