Wojna na Ukrainie
Ukraina: Twarde przeżyły przeciwpancerną nawałnicę
Autor. Defense of Ukraine/X
Ukraińscy czołgiści służący na przekazanych przez Polskę dwóch czołgach PT-91 Twardy przeżyli zmasowany atak przeprowadzony przez Rosjan przy użyciu granatników przeciwpancernych i pocisków kierowanych. Wszystko to zasługa pancerza reaktywnego w tym polskiego ERAWA-2 oraz dodatkowym kostkom ERA.
Na poniższym nagraniu opublikowanym pod koniec kwietnia widzimy moment ostrzelania ekspolskich czołgów za pomocą różnego typu środków przeciwpancernych, w tym pocisków kierowanych niewiadomego typu (Konkurs?). Czołgi były trafiane w różne miejsca, chociaż najwięcejuderzeń miasło miejsce w burty kadłuba oraz wieży. W tym przypadku ważna była także lokalna modyfikacja stosowana na PT-91 Twardy w postaci umiejscowienia pośrodku boku kadłuba dodatkowych kostek ERA (Kontakt-1/Nóż), które także miały udział w przeżyciu załóg czołgów. Jeden z wozów ma w tym miejscu zniszczony stelaż oraz część modułów, zatem przyjął przynajmniej jedno lub dwa trafienia. Dodatkowa ochrona spełniła swoją najważniejszą funkcję, załogi Twardych przeżyły i ewakuowały się, pozostawiając czołgi w stanie nadającym się remontu i przywrócenia do służby.
Russia posted a video in which two PT-91 Twardy tanks donated by 🇵🇱 Poland were shot at by at least 6-7 guided anti-tank missiles (including Kornet anti-tank missiles).
— TOGA (@TOGAjano21) April 25, 2024
The tanks that survived so many hits were not destroyed or set on fire, but only immobilized. This enabled the… pic.twitter.com/LayV0HZfau
Wydarzenie to ukazuje, jak skuteczną ochronę przeciwko środkom przeciwpancernym uzbrojonym w proste głowice kumulacyjne, zapewnia pancerz reaktywny w tym polskiej produkcji ERAWA-2. Warto rozważyć powrót do prac rozwojowych następcy tego rozwiązania w postaci Pangolina, który powinien trafić docelowo na wszystkie używane przez Wojsko Polskie czołgi.
Dotychczas Polska miała przekazać Ukrainie 60 egzemplarzy czołgów PT-91 (chociaż pojawiają się informacje, że liczba ta jest większa), które trafiły na wyposażenie ukraińskiej 22. Brygady Zmechanizowanej odpowiedzialnej za obronę frontu zaporoskiego. Czołgi już na Ukrainie otrzymały m.in. dodatkową osłonę w postaci kostek pancerza reaktywnego Kontakt-1/Nóż na wysokości przedziału załogi, co znacząco zwiększa poziom ochrony wozu w tym miejscu przeciwko pojedynczym głowicom kumulacyjnym.
Czytaj też
PT-91 to polska modernizacja czołgów T-72M1, opracowana na początku lat 90. XX wieku, w celu podniesienia walorów bojowych tych już przestarzałych czołgów. Uzbrojenie główne w postaci armaty gładkolufowej 2A46 kal. 125 mm pozostało bez zmian z racji na zbyt duże koszty jego wymiany. Sprzężony z nią jest uniwersalny karabin maszynowy PKT kal. 7,62 mm, zaś na wieży umieszczono wielkokalibrowy karabin maszynowy NSW kal. 12,7 mm. Czołg w ramach zwiększenia ochrony załogi otrzymał kostki pancerza reaktywnego ERAWA, które znacząco zwiększyły jego odporność na wszelkiego typu głowice kumulacyjne bez prekursora (i starszego typu tandemowe w wypadku pancerza ERAWA-2), a nawet niektóre pociski podkalibrowe.
Pojazd otrzymał system kierowania ogniem Drawa, co znacząco poprawiło celność prowadzonego ognia. Jednostkę napędową w postaci silnika W-46 o mocy 780 KM zastąpił S-12U o mocy 850 KM. Do Sił Zbrojnych RP trafiły 232 egzemplarze PT-91 Twardy (czołgi są używane np. przez kontyngent w grupie batalionowej NATO na Łotwie). Od 2014 roku w czołgach Twardy prowadzona jest wymiana kamer termowizyjnych I generacji na znacznie nowocześniejsze polskie systemy typu KLW-1 Asteria.
Czytaj też
Autor. K2xe / Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0
Future
Twardy jest naprawdę twardy. Szkoda, że nie ruszono na ofensywę zaporską bezpośrednio po charkowskiej. Rozumiem że każdy jest dumny ze sprzętu zachodniego i jest lepsza jego jakość. Ale. Jak życie pokazało nie ważna jest jakość jak przeciwnik się przygotuje. A można było dojechać na polskich czołgach i do Krymu i do Mariupola
mick8791
Przestań chrzanić głupoty! Ukraińcy nie byli w stanie pociągnąć nawet ofensywy charkowskiej, bo zabrakło im odwodów i logistyki, a Ty piszesz jakieś pierdoły o Zaporożu... Zresztą pod Charkowem mieli masę szczęścia, bo złapali ruskich na wykroku i tylko dlatego im tak dobrze poszło.
Varan
Mik8791 Pomijając wszystko inne, złapali ich jak piszesz w wykroku… Czyli właśnie tak jak powinni. Na tym właśnie polegają działania wojenne, aby złapać wroga w momencie jego słabości. Nie sztuką jest starcie z otwartą przyłbicą, twarzą w twarz ale właśnie uderzyć w najczulsze miejsce w najmniej spodziewanym momencie. Tak aby zadać jak największe straty samemu obniżając koszty własne. To jest właśnie sztuka wojenna, którą obserwujemy na żywo. Tak należy działać i do takich działań należy przygotowywać kadrę oficerską, dowódczą oraz takie (również) warianty ćwiczyć na poligonach. Na Polu walki nic nie może się „udać” być rezultatem szczęścia lub pecha. To nie zabawa w piaskownicy żołnierzykami.
Tani2
Nikt tego nie pisze to muszę ja. One niczego nie przeżyły bo dostały w tył tam gdzie DZ nie ma. Na pewno nie Kornetem tylko czymś lżejszym. Czym nie wiem bo ruscy mają typòw rakiet kilka. Zostały opuszczone czyli wszystko by book. Czy zostaną odbudowane? Wg mnie nie bo koszt przerasta korzyści. Moim zdaniem pòjdą na części czyli pa ruski zapciasti. Przypomnę że w ruskim kręgu kulturowym nikt części zamiennych nie produkuje. Pozyskuje je się ze zniszczonych lub zużytych pojazdòw.
Tani2
Koniec wieńczy dzieło czyli fotka Abramsa z pełnym mangałem i osłoną prętową naokoło wieży. Ma kontakt z przodu na kadłubie i z boku prawej strony orginalny DZ.
Tani2
Dla mnie to sensacyjna wiadomość. Sowieci mieli na uzbrojeniu Dany 152mm. Dokładnie jedną Brygadę o strukturze 5 dywizjonòw w sumie 120 sztuk pojazdy dostarczono w latach 1987-1990. Zakup był poprzedzony pròbami w1979 zakupiono 2 sztuki a w 1983 6 sztuk lub wg innych źròdeł 18. W pròbach uznano ją za gorsze działo od Akacji z uwagi na niską sieć dròg w Sovietlandzie. 211 Brygada stacjonowała w Czechosłowacji i po wycofaniu z niej trafiła do Kazachstanu a w części w okolice Moskwy. Wg źròdła Kazachstan tego typu nie użytkował więc w sumie jego dalszy los jest nieznany.
Tani2
Oooo padł mit jest fotka Abramsa z Kontaktem mangałem i ruskim pancerzem prętowym no i jego DZetem też. Czyli wszystko na jednym pojeździe.
Tani2
Piszą że te siatki gòrne i boczne wieży to extra 430kg i są wzorowane na tychże z T-90M z zimy 23/24
Davien3
Tani widziałes ty w ogóle te porymitywne daszki na T-90M?? Bo chyba nie skoro wg ciebie ten pancerz pretowy Abramsa jest na nich wzorowany:))
Tani2
Davien popatrz fotki z zimowego transportu T-90m chyba luty. Wg mnie podobne fotka była z mostu na czołgi na wagonach.
Al.S.
Czas tego czołgu był 25 lat temu i wtedy powinni byli go produkować, zamiast brać L2A4, dla których Niemcy odmawiali przekazania kompetencji. Kiedyś redakcja zamieściła jako artykuł, kopię mojego wpisu, w którym napisałem jak taki czołg powinien był wyglądać- wersja Malaja z polskim SKO i wzorowaną na „big Dolly Parton” wersji B T72, wieżą z wspawanym modułem pancerza specjalnego. Malaj ma dobrą ergonomię, z kierownicą typu motocyklowego, wynikającą z zastosowania przekładni Renk. Celność poprawiłoby bezluzowe łożysko wieży. Zainteresowanie takim wozem wyrażały wtedy Indie, biedzące się z Arjunem. Dzisiaj na bazie tych doświadczeń moglibyśmy spokojnie opracować czołg nowej generacji. Ale ktoś to uwalił., Werwolf czuwa..
Olo75
wygląda na to, że masz rację.
Davien3
AIS A niby czemu mieli dalej produkowac Twarde z archaicznymi 2A46 z amunicją o penetracji maks 300mm RHA zamiast kupic za 1 euro znacznie leosze Leo2A4? A co do malaja to ten czołg miał słowackie działo nieco lepsze od Twardego, francuskie SKO polski co prawda silnik ale z wszystkimi wadami oryginalnego W-46 czy pancerzem na poziomie Leo2A4? Leopard 2 miał lepsze działo silnik był tak samo opancerzony , był znacznie mobilniejszy od PT-91M a nasza Drawa-T okazała się dość awaryjna co wyszło przy okazji PT-16 Czyli miałbys czołg o mobilności zwykłego T-72, z działem o penetracji maks 500-550mm RHA bez Hynter-Killer ( bo Drawa-T tego nie umozliwiała Z zawodnym dość wyzyłowanym silnikiem S1000R Istotnie" cudo techniki" To tak samo jak bysmy jako maszyne szturmowa obecnie reanimowali LiM-6:)
młodygrzyb
Davien3 jak zwykle zaklinasz rzeczywistość. Czytasz z karteczki co ci tam napisali, podczas gdy w życiu ten słabiutki i przestarzały PT-91 okazał się twardszym orzechem do zgryzienia niż wielbione przez ciebie Abramsy(z pancerzem o jakim pisałeś że jest dużo lepszy od oryginalnego z uranem) oraz Leopardy 2. Jak widać tobie nikt nie udowodni że białe jest białe a czarne czarne.
Krzyś75
Wziąść t 90 porywa zobaczyć co nowszego jest i na jego podstawie budować nowy czołg a i armata 120
RezerwistaKarabinier
Bzdura totalna, po, na co? Idziemy w nowoczesne platformy. Powinniśmy rozwijać współpracę z Koreańczykami ws. K2 i kolejnej wersji K3, być może z tej współpracy powstaną też kolejne Kraby, Borsuki, czy inne konstrukcje eksportowe, na których zaczniemy zarabiać. Nie ma sensu wracać do radzieckich technolgogii. Jedyne co warto - to modrnizować Twarde i zrobić z nich wozy wsparcia.
młodygrzyb
K2 to jak pokazuje wojna na ukrainie jeżdżąca trumna. Ktoś kto to kupił powinien już siedzieć.
Davien3
Krzys a po co mamy iść w ta moderke T-90A jak mozemy miec znacznie lepsze czołgi. A w T-90M nie wsadzisz działa 120mm bo ci amunicja scalona nie wejdzie do autoloadera:)
Anty 50 C-cali
Ludziska. Czy kluczem nie jest Tu - ta ich lokalna modyfikacja z Nożem, w roli głównej? Te małe ogniki odskakujące w pewnym momencie......A to wielkie dziursko w ziemi, w końcowym momencie, gdy dron sobie pooglądał z obu stron? To dla odmulenia znafstwa krytyki "słabego pancerza boków wieży. Twardy nawet nie odwrócił najmocniejszego "czoła" w stronę ataku, dostał poniżej "pasa'? Dostał, jak ewakuują to pewnie wieżę "zutylizują"
wert
Nóż jest b dobry na podkalibrowe bo powoduje ścinanie penetratora. Na strumień kumulacyjny ten układ kostek działa kiepsko i Erawa jest dużo dużo lepsza
Davien3
wert najlepszym obecnie ERA jest ukraiński Duplet czyli dwie warstwy Noza ale jest też potwornie ciezki i mało który czołg może go unieść ERAWA -1/2 jest doskonała na kumulacyjne ale znacznie słabsza na podkalibrowe Więc taka kompozycja jak stosuja ukraińcy ma pewien sens
kimeR
A co dopiero ulepszona wersja pt-16+pangolin?,albo zmodyfikowany t72+ pangolin, mozna tylko spekulowac o efektywnosci, wsumie stracone szansy. Przy takich wynikach powinna stac na stole politycznym dalej opcja roszada czolgow-ringtausch 500 pt-72 dla Ukrainy i 500 abramsow/leopardow dla Polski, i wkoncu zamrozic dalsze mozliwosci Rusputina?
Essex
Szansy na co? Dalsze pudrowanie zlomu w troche lepszej szacie graficznej???
gnagon
ale swój produkowany na miejscu no i starszy o dekadę od pudrowanego jankeskiego złomu. W tej cenie to modernizacja T 72 latałaby na antygrawach
Olo75
M2A2 Sep V3 to złom? M1A1 FEP to złom?
TIGER
Jeśli te kostki są tak skuteczne to czemu Ukraińcy ich nie założą na Abramsy?
mick8791
Bo Abramsy są wystarczająco potężnie opancerzone! Straty Ukraińców nie wynikają z przebicia pancerza Abramsów tylko z tego, że mało doświadczone załogi spanikowały po odstrzeleniu klap wydmuchwych na stropie wieży i zwiały zostawiając czołgi.
gregork83
Bo mają ich za mało
TIGER
To ma sens
skition
Wszystko ładnie pięknie ale PT91 ma podstawową wadę. Nie ma do nich amunicji. Kiedyś szacowano ,że mamy 1500 szt. 125 mm APFSDS-T czyli jak nam ocalało ze 100 sztuk T72/T72M1R/PT91 to mamy po 15 sztuk na jeden czołg czyli tak na 15 minut. Oczywiście można wyprodukować, ale w przypadku łańcuchów dostaw bardziej sensowna jest amunicja 120mm bo jest w standardzie NATO a więc sojusznicy też ją mają.
radziomb
akurat tył wozu jest obłozony kostkami Ukraińskimi Kontakt 1. Nasze Polskie erawa ochraniają przód i wieżę. Na filmie, na końcu widac właśnie trafienie w tył pojazdu. Nie wiem jak inne trafienia...
Davien3
radziomb jeżeli dostał ppk z pojedyńczą głowicą HEAT to rodzaj ERA nie gra większej roli, każda praktycznie redukuje ich skuteczność do zera, a jeżeli dostał tandemowa...... To po czołgu obojetnie czy miał Kontakt-1 czy Duplet bo zasadniczy pancerz jest za cienki.
skition
Do Davien Oczywiście nie jest tak bo działa system tłumienia wybuchu czyli DeuGen-N marki Kidde DEUGRA....Ciśnienie azotu w butli 60 bar jest wystarczające by zdusić każdy wybuch w zarodku. Tak więc Kornet jest zwyczajnie za słaby , gdyż nie zawiera utleniacza w formie stałej.
gnagon
Sa relacje filmiki o braku przebicia przy użyciu tandemowych i również z ewakuacją załogi, całej
Starszy Nadszyszkownik Sztabowy
Kiedyś pokazywano laserowe zestawy do wykrywania snajperów. Mikrofony ustalały z jakiego kierunku jest strzelane, a potem laserowy skaner wysyłał w tamtym kierunku wiązkę, a kamera w oparciu o odbicie wiązki lasera od soczewki optycznej widziała gdzie są lunety i lornetki. Pytanie, czy w oparciu o taki system, nie można by skonstruować podobnego systemu, ale służącego do wykrywania z daleka dronów ze sprzętem obserwacyjnym?
gnagon
teoretycznie tak ale wtedy obszar obserwacji obejmuje cała półkulę nieba dla obserwacji. A nawet wycinek to multiplikacja sprzętu i oprogramowania . W tym sprzętu towarzyszącego
Grzyb
Nigdy nie przypuszczałem, że PT91 to taki dobry sprzęt Brawo Adam Wiśniewski i inni polscy inżynierowie!
Essex
Ale brawo za co????? Bo to dzirki temu ze obloxyli go ukraincy kostkami on przetrwal trafienie. Dslej to zlom, ze dlaba armata, nie mogacy trafic nic w trakcie jazdy, ze slabym silnikiem i ergonomia ns poxiomie T34.
skition
Przecież nie pali się jak ukraińskie wynalazki. Są setki zdjęć ukraińsich czy rosyjskich wynalazków co się palą jak stodoły w ułamku sekundy , więc to nie bardzo czuły Kontakt czy Nóż stanowi ochronę ale właśnie niezbyt czuła ERAWA która ignoruje słabe ładunki kumulacyjne, no bo jak słabe to pancerza głównego i tak nie przebiją.
Edmund
Wygląda na to, że Twardy jest znacznie trudniejszy do zniszczenia niż Leopardy 2A4 a może też 2A5 i 2A6. Ciekawe czy K2 by to wytrzymał?
MiP
Wszyscy wiedzą że K2 ma słaby pancerz po bokach po tylu trafieniach to z K2 zostałby tylko wióry
mick8791
@Edmund i co jeszcze "mądrego inaczej" wymyślisz? Przecież Ukraińcy nie będą się chwalili zniszczonymi Twardymi tylko właśnie tymi, które z jakichś powodów przetrwały. Rzeczywista skala strat Twardych nie jest znana, bo ruscy mają je w d... -dla nich istotne jest chwalenie się uszkodzonymi zachodnimi konstrukcjami.
Davien3
Edmund Twardy z ERAWA-2 ma podobny pancerz do Leo2A4 a znacznie słabszy od A% czy A6 K2 ma tak cienki pancerz ze ERA nawet by mu nie pomogła na zwykłego Metisa z burty kadłuba i wieży. Za to z przodu spokojnie by wytrzymał moze nawet i Korneta
Zam Bruder
W sumie dla bezpieczeństwa załogi w warunkach wojennego użytkowania można poświęcić zarówno manewrowość jak i przyśpieszone zużycie mechanizmów napędowych i zawieszenia, ale efekty widać na tym filmie ; wieże nie poleciały w kosmos a załoganci się raczej wyewakuowali z rozbitych wozów. A o to przecież chodzi. Twarde chyba sprawdzają się na ukraińskiej wojnie - oczywiście w warunkach tamtejszego pola walki.
PA
Generalnie poradziecki sprzęt się sprawdza w starciu z Rosją gdyż jest/był produkowany w większej liczbie niż zachodni. Rosjanie stałe produkują, naprawiają i remontują nawet archaiczne typy i dzięki temu dysponują większą liczbą niż ich przeciwnik pomimo wysokich strat. Z tego płynie prosty wniosek dla Polski, potrzebujemy prosty, bezpieczny dla załogi i stosunkowo niedrogi czołg i duże moce wytwórcze krajowego przemysłu. Możemy podziękować poprzednim generacjom rządzących różnych opcji za brak kontynuacji Twardego i następnych generacyjnie demonstrantów/prototypów polskich czołgów.
KrzysiekS
Akurat PANGOLIN powinien po dodatkowych testach w Korei iść na K2PL oraz przynajmniej stropy K9PL i KRABA.
PatrykBryl
Korea powinna przysyłać K2 bez ERA i Pangolin powinien być montowany na miejscu w Polsce, poza tym K2 ogóle wymaga dopancerzenia szczególnie na tragicznie opancerzonych bokach na przykład pancerzem CAWA również w Polsce. Z Krabem i K9 nie jest to najlepszy pomysł bo AHS są ze zbyt cienkiej blachy ale można wskrzesić pancerz CERAWA który został zrobiony z myślą o BWP-1.
skition
Jak dowodzą Ukraińcy dopancerzyć można nawet BRDM2. Zastosowano tam wariant afgański czyli pancerz zewnętrzny prętowy. Przy zastosowaniu odpowiedniej konstrukcji prętów stelażą zewnętrznego można dopancerzyć od góry nawet furę z sianem a nie tylko K9 czy K2.
mick8791
Najpierw niech może zakończą prace nad Pangolinem żeby było można ocenić jakość tego pancerza, a dopiero później rozmawiajmy o tym czy jest sens go montować!
Komandos PCK Shev Valdore
Twarde przeżyły "pancerną nawałnicę" a Abramsy (według Daviena niezniszczalne) nie przeżyły spotkania z dronem.
PatrykBryl
Abramsy eksportowe to szrot mają gorszy pancerz od PT-91
Rusmongol
Tak w sumie to czołgi nie przeżyły co wystarczy ze zrozumieniem wyłapać w tekście. Załoga przeżyła. Jak i te w abramsie.
mick8791
@Komandos tiaaa to ile Abramsów skończyło z przebiciem pancerza? Bo odstrzelenie klap wydmuchowych to element samoobrony czołgu i nie ma nic wspólnego z jego zniszczeniem ani nawet uszkodzeniem! A to, że niedoświadczone załogi spanikowały, zostawiły sprawne maszyny i zwiały to inna inszość...
Essex
Nasz swiatly MON uwaza ze dodatkowy pancerz to fanaberia, nie przewiduja tego regulaminy z lat 50tych. Nsjwazniejsze aby mozna bylo plywac.
arturo8
i żeby było niedrogo, u nas jeszcze nie doszli do tego, że jak ma być lepiej to musi być drożej.
mick8791
@Essex, a przypomnij wszystkim misiu ile mamy pływających czołgów. Bo widzisz ten artykuł jest o czołgach więc może naucz się wypowiadać na temat!
Zam Bruder
Dodatkowy pancerz jak każde dodatkowe obciążenie to przyśpieszone zużycie elementów zarówno napędowych jak i zawieszenia czołgu, to również proporcjonalne zmniejszenie mocy silinika w stosunku do zwiększonej masy, czyli manewrowość pojazdu idzie od razu w dół. Okładać można do oporu, ale tylko w warunkach bojowych licząc się z tym że czołg długo nie pojeżdzi bez poważnych uszkodzeń podstawowych elementów nośnych i napędowych.
młodygrzyb
Tutaj także ogromna zasługa sytemu jaki automatycznie obraca maszynę czołem w kierunku zagrożenia po wykryciu opromieniowania laserem. Widać że czołgi "nadstawiały" najlepiej chronioną część na atak. Po co oddaliśmy takie cacka i kupujemy za miliardy monet maszyny jakie po takim ataku byłyby kupą złomu. Uwalono Irydę, uwalono Twarde .Uwalono mnóstwo rzeczy. Czas nie tylko wpływy rosyjskie ale i wpływy obcego przemysłu zbrojeniowego rozliczyć i ukarać wszystkich jacy zniszczyli nasz przemysł.
stasi
Iryda chyba się nie sprawdziła. A twarde przestaliśmy robić bo Niemcy po kosztach oddawali leopardy. Było trochę taniej
Rusmongol
To niby m1a2 sep3 czy k2 nie ma czujników opromieniowania ? Serio?
Ależ
@młodygrzyb , Iryda uwaliła się sama razem z zabitymi pilotami
MiP
Z K2 który ma tekturowy pancerz p bokach nie zostałoby nic
KrzysiekS
Cieszy fakt przeżycia doświadczonych czołgistów. To bardzo dobrze świadczy o PT-91. Myślę że reszta PT-91 też pojedzie na Ukrainę. Swoją drogą byle by się nie rozpędzili i zostawili po kilka szt. T-72/PT91 we wszystkich wersjach. Zarówno do szkolenia (pokazanie słabych stron dla przyszłych czołgistów) oraz dla muzeum.