Słowacka artyleria wyłączona z walki? Problemy na Ukrainie

Słowacka armatohaubica samobieżna o trakcji kołowej Zuzana 2 była jednym z pierwszych dostarczanych z Zachodu typów sprzętu, który (przynajmniej na papierze) miał umożliwić ukraińskim artylerzystom uzyskanie przewagi donośności oraz precyzji nad Rosjanami. Jak informuje ukraiński serwis UraUA, który powołuje się na anonimowe źródła w armii, słowackie haubice trapi szereg problemów technicznych. Niektóre są na tyle poważne, że mimo trudnej sytuacji na froncie wiele pojazdów zostało wyłączonych z udziału w walkach.

Część armatohaubic miała zepsuć się już po kilku dniach użytkowania, inne zaś bez kłopotu działały miesiącami. Rekordzista odsłużył 13 miesięcy bez awarii, chociaż nie wiadomo, jak mocno eksploatowany był ten egzemplarz. Wszystkie wyłączone z użytku wskutek problemów technicznych Zuzany 2 miały zostać odesłane na remonty na Słowację, lecz jak dotąd do użytkownika miały wrócić miały jedynie 2 sprawne sztuki. Według różnych źródeł na Ukrainę dostarczono od 12 do 16 armatohaubic z 24 zamówionych. Dotychczas Siły Zbrojne Ukrainy utraciły w walce 2 egzemplarze, zaś jeden został uszkodzony. Wśród usterek, które podano w ukraińskim źródle, wymieniono m.in.:

• gaśnięcie silnika na biegu jałowym;
• utrata mocy silnika;
• wycieki płynu hydraulicznego;
• awarie oprogramowania diagnostycznego;
• uszkodzenia automatu ładowania;
• erozja i uszkodzenia przewodu lufy, komory nabojowej oraz uszczelniacza zamka.

Oczywiście część z tych problemów może wynikać z nieprawidłowego użytkowania. Załogi muszą uczyć się nowego sprzętu w bardzo skróconych programach szkolenia. Nie ulega wątpliwości, że ukraińskie haubice są wykorzystywane ze zdecydowanie większą intensywnością niż na Zachodzie. Niemniej wiele z wymienionych wad wydaje się wynikać nie z warunków służby, lecz z problemów z kontrolą jakości u producenta, przedsiębiorstwa Konštrukta-Defence.

Doniesienia te stanowią poważny problem wizerunkowy dla słowackiego sprzętu. Zuzana 2 wywodzi się wprost ze znanej i lubianej armatohaubicy wz. 77 DANA. Jako taka wydawała się dogodnym sprzętem do pozyskiwania na potrzeby Sił Zbrojnych Ukrainy w ramach międzynarodowych programów zakupowych. Jednak powolna produkcja oraz kłopoty natury technicznej sprawiają, że o Zuzanach 2 na froncie słyszy się niewiele albo wcale. Z pewnością nie zwiększa to też szans Zuzany 2 w rywalizacji o rynki eksportowe (choćby Malezję).

Zuzana 2 to najnowsza wersja słowackiej armatohaubicy samobieżnej o trakcji kołowej Zuzana, która stanowi głęboką modernizację czechosłowackiego systemu DANA vz. 77. Została zaprojektowana i jest produkowana przez słowacką spółkę Konštrukta-Defence. W porównaniu do starszego wariantu Zuzana 2 posiada lufę o długości 52 kalibrów (wcześniej 45 kalibrów), co wydłużyło donośność do 41 km. Pojazd wyposażono w nową opancerzoną kabinę o zredukowanej kubaturze. Załogę stanowi czterech żołnierzy. Wieża obraca się w zakresie 360 stopni, chociaż nie jest zalecane strzelanie pod kątem ponad 30 stopni na lewo lub prawo od osi podłużnej pojazdu. Najczęściej ostrzał jest prowadzony z lufą ustawioną na wprost.

Zuzana 2 posiada zmechanizowany układ zasilania haubicy w pociski i ładunki miotające (automat ładowania). Może prowadzić ogień w trybie MRSI (Multi Round Simultaneous Impact), czyli tak, by kilka pocisków wystrzelonych jeden po drugim z jednego działonu trafiło w cel w tym samym momencie. Jednostkę napędową stanowi silnik wysokoprężny Tatra T3D-928-70 325 o mocy 436 KM, który umożliwia rozpędzenie pojazdu o masie własnej wynoszącej blisko 34 tony do 90 km/h przy zasięgu operacyjnym na poziomie 600 km. Obecnie jednymi użytkownikami tej konstrukcji są Słowacja (docelowo 25 sztuk) oraz Ukraina (docelowo 24 egzemplarze).