Odrzutowy Szachid na Ukrainie. Nowe wyzwanie [KOMENTARZ]

Zdjęcia pojawiły się na kanale Telegram powiązanego z Siłami Zbrojnymi Ukrainy. Jest to najprawdopodobniej wrak maszyny strąconej przez ukraińską obronę powietrzną. Maszyna była pomalowana na biało i nosiła oznaczenie MJ0. To bardzo ciekawe oznaczenie biorąc pod uwagę, że dotychczas zestrzeliwane Szachidy, czy jak je nazywają Rosjanie – Gerany – nosiły oznaczenie składające się z litery M i liczby, zapewne oznaczającej numer wprowadzonego do służby egzemplarza. Oznaczenie MJ może oznaczać, że maszyna jest odrzutowa (ang. Jet) – spekuluje portal The Warzone.

MJ i cyfra zero (co ciekawe oznaczenie malowane było na kadłubie, a nie jak dotychczas na pionowych powierzchniach sterowych na bokach skrzydeł) mogą oznaczać, że w ukraińskie ręce dostał się pierwszy albo przynajmniej jeden z pierwszych dronów Szachid-238. Maszyna ta jak wspomniano różni się zastosowaniem silnika odrzutowego, którego elementy w tym wlot powietrza widać na zdjęciach wraku. Prawdopodobnie jest to TEM Tolue-10, kopia czeskiego silnika turboodrzutowego TJ100 stosowanego w ultralekkim załogowym lotnictwie odrzutowym.

Co to w praktyce oznacza? Maszyna odrzutowa jest z pewnością znacznie szybsza niż dotychczasowe warianty Szachidów, które przemieszczają się z prędkością 180 km/h na małym pułapie i generują dużo hałasu. Szachid-136 był dzięki temu łatwy do wykrycia i możliwe było jego zestrzelenie nawet z przysłowiowego „kałaszknikowa”, co rzeczywiście ma niekiedy miejsce. Natomiast cięższa lufowa artyleria przeciwlotnicza jak działka ZSU-23-2 czy wkm-y do tego celu nadają się już całkiem dobrze. Broń tej klasy i cięższa montowana jest przez Ukraińców na samochodach i tworzone są mobilne patrole zdolne do likwidacji Szachidów-130 i 136. Oczywiście nie zawsze mogą one zniszczyć wszystkie cele i w niektóre trzeba wystrzeliwać także bezcenne pociski rakietowe. Jednak broń lufowa likwiduje większość z irańskich dronów, przyczyniając się do oszczędzania rakietowej OPL, która ma dzięki temu zapasy do zwalczania celów poważniejszych.

W przypadku odrzutowego Szachida-238 sytuacja może być już trudniejsza. Rosjanie twierdzą, że osiągają one prędkość 800 km/h (mogą trochę przesadzać), co oznacza, że mobilne patrole OPL z bronią lufową będą miały znacznie mniej czasu na ich wykrycie, prowadzenie i korygowanie ostrzału. Może to powodować, że do ich niszczenia trzeba będzie niemal zawsze zużywać rakiety. Idealną bronią mogą okazać się pocisku bardzo krótkiego zasięgu naprowadzane na podczerwień, ponieważ silnik odrzutowy generuje znacznie większe widmo podczerwone niż tłokowy.

Pewną pociechą jest fakt, iż silnik odrzutowy choć daje większą prędkość to nie zapewnia tak dużego zasięgu jak silnik tłokowy. Szachid-136 cechuje się bowiem imponującym zasięgiem nawet do 2000 tys. km. Wersja odrzutowa będzie miała więc bardziej wymagającym celem, jednak być może będzie można ją zastosować tylko przeciwko celom bliżej linii frontu. Z pewnością będzie też droższy z uwagi na zastosowanie kosztowniejszego silnika i nie wiadomo czy maszyny serii MJ będzie można dostarczać w równie wielkich liczbach co maszyny serii M.

Z tych powodów wydaje się, że Szachid-238 będzie używany do niektórych, bardziej wymagających typów zadań, podczas gdy pozostałe będą wykonywać nadal efektywne kosztowo „kosiarki do trawy”, jak Ukraińcy nazywają Szachidy-136. Tak czy inaczej Rosja zyskuje jednak nowe narzędzie w swoim arsenale, przy pomocy którego może konstruować bardziej wyrafinowane i niebezpieczniejsze fale różnych środków bojowych. Szczególnie, że Iran chwalił się niedawno aż trzema rodzajami Szachidów-238, które będą mogły służyć nie tylko jako bomby samobójcze, ale być może także jako broń przeciwradiolokacyjna czy nawet maszyny rozpoznawcze.