Norwegia zwiększa wsparcie wojskowe dla Ukrainy

„To znaczący wkład w ukraińskie i europejskie bezpieczeństwo w czasach wielkiej globalnej niestabilności. Fundusze zostaną wykorzystane, by wzmocnić zdolnośc Ukrainy do przeciwstawiania się presji ze strony Rosji i poprawić pozycję negocjacyjną Ukrainy. Posłużą także wsparciu potencjalnego planu pokojowego, który obecnie jest wypracowywany we współpracy z innymi europejskimi krajami” – powiedział cytowany na stronie norweskiego rządu premier Jonas Gahr Støre.

Dodatkowe środki wynikające ze zwiększenia pomocy z 50 do 85 mld koron norweskich (ok. 30,6 mld zł) są przeznaczone na wsparcie wojskowe dzięki inicjatywom międzynarodowym i zamówieniom w ukraińskim przemyśle obronnym. Priorytet będą miały zakupy systemów obrony powietrznej, amunicji artyleryjskiej i dronów, a także służące wzmocnieniu zdolności morskich Ukrainy.

Jak zaznaczył norweski rząd, wsparcie odpowiada potrzebom Ukrainy i jest koordynowane z wkładem wnoszonym przez innych europejskich partnerów. „Środki zostaną przekazane zgodnie z ustaloną praktyką udzielania wsparcia Ukrainie, aby zapewnić, że zostanie ono wykorzystane zgodnie z zamierzonym celem” – podkreślono w komunikacie.

„Rosyjska wojna przeciw Ukrainie to przełomowe wydarzenie dla Europy i poważne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa. Rosyjska napaść trwa nieprzerwanie, a Rosja szybko przezbraja swoje wojsko. Dlatego bardzo się cieszę, że wszystkie partie polityczne w Stortingu poparły to zwiększenie naszego wsparcia” – powiedział minister finansów, były sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg.

Decyzję skomentował także szef norweskiej dyplomacji. „Dzięki zwiększeniu finansowania Norwegia o raz kolejny znacząco przyczynia się do wsparcia Ukrainy w jej słusznej walce obronnej. Niedawno wróciłem z Ukrainy, gdzie odwiedziłem Charków, niedaleko frontu. Na własne oczy widziałem zniszczenia spowodowane atakami na dzielnice miasta, w których nie ma celów wojskowych, tylko bloki mieszkalne. Rosja nie wykazuje dążenia do zakończenia wojny. Dlatego skupimy nasze wsparcie na wzmocnieniu ukraińskiej siły militarnej, tak skutecznie i szybko jak to możliwe, a także na wzmocnieniu pozycji negocjacyjnej Ukrainy” – powiedział minister spraw zagranicznych Espen Barth Eide.

„Będziemy nadal przeznaczać nasze wsparcie wojskowe na bezpieczeństwo morskie i obronę powietrzną, amunicję, drony i systemy autonomiczne. Ponadto Norwegia będzie przewodzić wspólnemu wysiłkowi krajów nordyckich i bałtyckich na rzecz wyposażenia i wyszkolenia ukraińskiej jednostki na szczeblu brygady. Różne kraje zapewnią finansowanie i sprzęt wojskowy. Głównie Norwegia będzie odpowiedzialna za szkolenie, ale inne kraje również wniosą swój wkład” – powiedział minister obrony Tore O. Sandvik.

Zwiększenie wsparcia wojskowego dla Ukrainy spowoduje czasowy wzrost wykorzystania środków z norweskiego Państwowego Funduszu Emerytalnego. Rząd zaznaczył, że „odzwierciedla ono potrzebę ochrony podstawowych norweskich interesów bezpieczeństwa”, a „proponowany wzrost nie pociąga za sobą żadnych zmian w ustalonych ramach polityki fiskalnej”. „Proponowane zwiększenie finansowania jest zgodne z regułą fiskalną dotyczącą wykorzystania środków z Państwowego Funduszu Emerytalnego” – powiedział Stoltenberg, podkreślając znaczenie właściwego zarządzania gospodarką, „zwłaszcza w czasach turbulencji” – powiedział pan Stoltenberg.

Decyzja rządu oznacza wzrost poziomu finansowania Programu Wsparcia Nansena dla Ukrainy do roku 2030 do 205 mld NOK (73,8 mld zł). Program został uruchomiony 16 lutego 2023 przy poparciu wszystkich partii reprezentowanych w Stortingu, a jego ram finansowe kilkakrotnie zwiększano. W ubiegłym roku wartość wsparcia wyniosła 27 mld koron norweskich (ok. 9,7 mld zł), jesienią 2024 wszystkie stronnictwa w parlamencie uzgodniły powiększenie funduszu i rozszerzenie zakresu wsparcia Ukrainy.

Dodatkowe finansowanie pomocy wojskowej oznacza wzrost wydatków obronnych Norwegii w bieżącym roku do 3,3 proc. PKB.

Współpraca: Jakub Palowski