Kolejne straty rosyjskiej artylerii

O tym, że Rosjanie przywrócili tego typu armaty polowe do służby, pisałem pod koniec czerwca bazując na nagraniu z początku tamtego miesiąca. Wskazuje to, że proces ten nie ma wymiaru epizodycznego, a jest on stopniowy i konsekwentny.

Dlaczego teraz?

Pojawienie się „tak późno” armat M-46 w rosyjskiej armii, jako uzupełnienia strat w artylerii ciągnionej jest zaskoczeniem, ponieważ mimo wieku, mają one dobre parametry taktyczno-techniczne. Pod koniec lipca opublikowano materiał wideo potwierdzający utratę przez Rosjan pierwszego egzemplarza. Można się spodziewać, że straty w tym sprzęcie będą rosły w kolejnych miesiącach. Zniszczenia najpewniej dokonano w wyniku ognia kontrbateryjnego.

W mediach społecznościowych ostatnim czasie pojawiają się kolejne nagrania i zdjęcia przedstawiające transport do jednostek lub na front wspomnianych armat. Podczas jednego z takich transportów doszło nawet do wypadku w pobliżu miasta Nowoczerkask w obwodzie rostowskim.

Do końca zeszłego roku ze składnic wojskowych miało zniknąć jedynie kilkadziesiąt, jednak w ostatnim czasie proces ten miał przyspieszyć. Czemu nagle zdecydowano się na taki ruch? Najprawdopodobniej powodem jest rozpoczęcie dostaw amunicji kal. 130 mm z Iranu oraz Korei Północnej w dostatecznej liczbie, aby był sens masowego przywracania działa z tym niespotykanym w Rosji (z małym wyjątkiem w postaci nadbrzeżnych A-222) kalibrem. W przypadku użycia pocisków z tego drugiego kraju są dostępne, potwierdzające to zdjęcia.

Co wyróżnia M-46?

Pod względem donośności M-46 przewyższa wiele typów artylerii, takich jak poradzieckie haubice D-20/30, prawie dorównując znacznie nowszej 2A65 Msta-B. Tym samym pozwala to na jakościowe uzupełnienie strat, chociaż rodzi problem natury logistycznej w postaci konieczności stałych dostaw amunicji oraz części zamiennych - szczególnie luf. Według pojawiających się w otwartych źródłach danych, Rosjanie mają posiadać w rezerwie sprzętowej (według raportu Military Balance za rok 2021) około 650 armat polowych M-46, zatem jest to spory zasób, z którego można uzupełniać straty ponoszone w innego typu artylerii ciągnionej. Część z tych armat mogła zostać dostarczona do Syrii przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę.

M-46 to radziecka armata polowa kal. 130 mm produkowana w latach 1951-1971. Powstała na bazie armaty morskiej M-36 będącej na wyposażeniu okrętów wojennych czy fortyfikacji nadbrzeżnych. Produkowana była także m.in. w Chinach pod oznaczeniem Typ 59. Donośność jej określa się na 27,5 km przy użyciu standardowej amunicji i nawet 38 km przy zastosowaniu pocisków z gazogeneratorem. Dla porównania, wiele samobieżnych systemów artyleryjskich, jak 2S3 Akacja, charakteryzuje się znacznie mniejszym zasięgiem ostrzału, określanym na 18-23 km przy użyciu większości typów amunicji. Prędkość wylotowa pocisku w przypadku tej armaty wynosi około 900 m/s. Maksymalna szybkostrzelność to prawdopodobnie 6-7 strzałów na minutę.

W Indiach została ona posadowiona na podwoziu czołgu podstawowego Vijayanta (licencyjna indyjska odmiana Vickersa Mk.1) tworząc system artyleryjski M-46 Catapult. Armaty M-46 były powszechnie używane przez syryjską armię podczas wojny domowej w tamtym kraju, kilka z nich zostało posadowionych na dopancerzonych ciężarówkach 8x8 Mercedes-Benz 4140, tworząc improwizowaną samobieżną kołową armatoahubicę. Jej modyfikacja została wykorzystana w prototypowym radzieckim czołgu ciężkim IS-7. Obecnie armata ta jest używana przez m.in.: Rosję, Ukrainę, Chorwację, Iran, Indie, Libię, Syrię, Serbię, Irak, Egipt, Azerbejdżan czy Pakistan.