Jak Londyn szkoli Ukrainę

Już w wyniku zajęcia przez Federację Rosyjską Krymu oraz następujących po nim wydarzeń w Donbasie Wielka Brytania postanowiła w sposób aktywny wesprzeć Kijów w przygotowaniu Sił Zbrojnych Ukrainy (SZ Ukrainy) do podjęcia bardziej skutecznych i efektywnych działań w prowadzonej przez nie walce. Sam proces szkolenia ewaluował i uwzględniał nowe potrzeby wynikające ze zmian zachodzących na polu walki i użytkowanego sprzętu uzbrojenia.

Misja Orbital

W 2015 roku rozpoczęto misję szkoleniową Orbital, w ramach której nawet do około 100 specjalistów brytyjskich rozpoczęło zajęcia z żołnierzami ukraińskimi na terenie Międzynarodowego Centrum Utrzymania Pokoju i Bezpieczeństwa Narodowej Akademii Wojsk Lądowych Ukrainy (poligon Jaworowski, obwód Lwowski). Program zajęć obejmował między innymi szkolenie medyczne, zasady i metody wykonywania minowania, prowadzenie rozpoznania i walki w terenie zurbanizowanym, planowanie działań bojowych, działania przeciw-snajperskie oraz przygotowanie artylerii do walki.

Jednocześnie w 198. Ośrodku Szkolenia Sił Morskich SZ Ukrainy z Nikołajewa przeprowadzono szkolenie dowódczo-sztabowe w zakresie przygotowania i prowadzenia morskich operacji szturmowych. Szacuje się, że w ramach misji Orbital przeszkolono 18 - 22 tys. personelu ukraińskiego a ponadto należy wspomnieć, że same ćwiczenia i treningi z czasem zaczęły uwzględniać wnioski płynące z prowadzonej równolegle tzw. operacji specjalnej w Donbasie.

Z początkiem 2022 roku (groźba wybuchu otwartego konfliktu z Rosją) misja szkoleniowa Orbital została zawieszona, a brytyjscy wojskowi powrócili do kraju.

Szkolenie w Wielkie Brytanii

Już w lipcu 2022 roku rozpoczęły się w Wielkiej Brytanii szkolenia w ramach programu Interflex. Obejmował on zarówno szkolenia taktyczne, jak i z zasad eksploatacji i użycia na polu walki nowo otrzymywanego uzbrojenia. Celem jest zwiększenie zdolności SZ Ukrainy oraz szkolenie grup bojowych liczących do 10 tys. ludzi co 120 dni.

Instruktorami są rotacyjnie żołnierze z 11. Brygady Piechoty (nawet do 1000 osób). Większość z nich ma doświadczenie wyniesione z Iraku i Afganistanu. Ponadto biorą w nim udział wojskowi z Danii, Kanady, Litwy, Holandii, Nowej Zelandii, Norwegii, Finlandii i Szwecji (łącznie do 1000 kolejnych osób). Szkolenia prowadzone są w języku angielskim a obsługę językową zapewniają tłumacze ukraińscy, rekrutowani głównie spośród ludności cywilnej.

Oczywiście by sam proces szkolenia był jak najbardziej efektywny Londyn pozyskał cześć uzbrojenia produkcji sowieckiej (m.in. karabinki AK-47 i AK-74). Szkoleni zaopatrywani są w umundurowanie i wyposażenie bojowe adekwatne do zakresu prowadzonych zajęć. Są one organizowane na poligonach wojskowych w Workop (Cumbria), Salisbury Plain (Wiltshire) oraz w ośrodku szkoleniowym Holcomb Moor (Greater Manchester).

Sam przerzut ukraińskiego personelu wojskowego na terytorium Wielkiej Brytanii odbywa się tranzytem przez Polskę (transportem lądowym na lotniska, a następnie samolotami transportowymi RAF-u).

Program szkolenia

Po przybyciu do ośrodków ukraińscy żołnierze są kierowani do kompanii szkolnych i przystępują do kombinowanego szkolenia wstępnego, którego celem jest zdobycie podstawowej wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia samodzielnej walki, a także przygotowanie do dalszej nauki w wybranej specjalności. Poziom ten nastawiony jest przede wszystkim na indywidualne przygotowanie szeregowców, którzy nie mają jeszcze doświadczenia. Czas trwania takiego cyklu został skrócony do trzech tygodni (ze względu na konieczność szybkiego uzupełnienia strat frontowych).

Szkolenie wstępne obejmuje:

• podstawy obsługi i konserwacji broni strzeleckiej;
• szkolenie taktyczne i strzeleckie;
• przygotowanie medyczne i z międzynarodowego prawa humanitarnego.

W ramach zajęć z obsługi i konserwacji broni strzeleckiej omawia się rodzaje używanego sprzętu i amunicji do niego, konstrukcję, wymagania odnośnie do bezpieczeństwa, zasady użytkowania, transportu i konserwacji, a także podstawy i zasady prowadzenia strzelań.

Z kolei zajęcia taktyczne mają na celu opanowanie teorii i praktyki przygotowania i prowadzenia walki. Główną uwagę poświęcono prowadzeniu działań w terenie zurbanizowanym z wykorzystaniem rzeczywistych modeli zabudowy miejskiej. Całość obejmuje zasady rozpoznania (w tym z wykorzystaniem mini- i mikro-BSP), metody przemieszczania grup szturmowych, rodzaje manewrów ofensywnych, szturmowanie budynków, fortyfikacji i umocnionych punktów oporu, a także zwalczanie pozycji ogniowych przeciwnika. Ponadto uczy się i ćwiczy działania w małych (3-5 osobowych) grupach podczas natarcia w ramach patroli zwiadowczych, wycofywania się z rannymi (ewakuacja medyczna), szturmu na pozycje przeciwnika oraz zajmowania i przygotowywania pozycji obronnych.

Prowadzone zajęcia są jak najbardziej zbliżone do rzeczywistego pola walki. Przeprowadza się zatem symulacje eksplozji różnych rodzajów amunicji z maksymalną intensywnością. Jako indywidualną broń strzelecką w trakcie szkolenia taktycznego wykorzystuje się karabinki SA-80, AK-47 i AK-74 oraz systemy przeciwpancerne Javelin i NLAV. Co najmniej 30% ćwiczeń wykonuje się w warunkach nocnych.

Szkolenie medyczne trwające do kilku dni ma na celu zrozumienie przez szkolonych zasad i technik udzielania pierwszej pomocy w przypadku urazów, krwawień, oparzeń, odmrożeń oraz sposobów wyprowadzania rannych z pola walki, wydobywania ich z wozów bojowych i budynków oraz załadunku do ambulansów. Omawiane są rodzaje głównych obrażeń bojowych, elementy balistyki ran, obrażenia powstałe na skutek wybuchów min, rodzaje opatrunków i sposoby ich zakładania, a także metody i cechy udzielania pierwszej pomocy medycznej rannym w warunkach bojowych.

Na zajęciach z międzynarodowego prawa humanitarnego poruszane są zagadnienia związane ze statusem prawnym uczestników konfliktu zbrojnego, zabronionymi lub ograniczonymi środkami i metodami prowadzenia wojny, zasadami postępowania z jeńcami wojennymi, rannymi, chorymi oraz ludnością cywilną.

Od wrześniu 2022 roku rozszerzono zakres prowadzonych szkoleń, bowiem wprowadzono pięciotygodniowe szkolenie dla podoficerów posiadających już doświadczenie w działaniu bojowym i z wykorzystaniem sprzętu produkcji zachodniej. Kurs sierżanta obejmuje szkolenie taktyczne, psychologiczne, inżynieryjne i techniczne. Dużą uwagę poświęca się tu prowadzeniu działań grup dywersyjnych i rozpoznawczych za liniami przeciwnika, właściwym wykorzystaniu wyników przeprowadzonego rozpoznania powietrznego i dostosowywaniu do nich wykonywanego ognia artyleryjskiego.

W ramach szkolenia technicznego podoficerowie zapoznają się z zasadami działania i wykorzystaniem bojowym sprzętu wojskowego pochodzącego z krajów zachodnich. Tak więc przez trzy tygodnie prowadzone są przygotowania dla obsługi 105 mm haubic L119 czy wyrzutni MLRS M270, załóg transporterów opancerzonych Spartan, Samson i Samarytanin. Do tego różnych użytkowanych modyfikacji bwp i transporterów opancerzonych, a także pojazdów Masti czy Husky.

Ponadto w okresie od sierpnia do października 2022 roku na terenie bazy Marynarki Wojennej Rosyth (Szkocja) zorganizowane zostało szkolenie dla 100 specjalistów sił specjalnych. Główną uwagę poświęcono opanowaniu umiejętności kierowania autonomicznymi pojazdami podwodnymi „Remus-600" w prowadzeniu rozpoznania i ataku.

Natomiast do marca tego roku zorganizowano szkolenia dla załóg czołgów Challenger-2 i załóg 155 mm haubic samobieżnych AS-90. Uczestniczyli w nich żołnierze z kompanii czołgów 25 Samodzielnej Brygady Powietrzno-Desantowej (osada Gwardiejskoje, obwód dniepropietrowski) i 80 Samodzielnej Brygady Powietrzno-Szturmowej (Lwów), a także 199 oddziału powietrzno-szturmowego z Centrum Szkoleniowego SZ Ukrainy (Żytomierz). Na bazie ośrodka Royal SV Bovington (hrabstwo Dorset) odbyło się ośmiotygodniowe szkolenie, które obejmowało przygotowanie dowódców wozów, działonowych, ładowniczych i kierowców.

Same zajęcia podzielono na teoretyczne i praktyczne, podczas których w początkowej fazie przeprowadzono indywidualne szkolenie personelu wojskowego, a w końcowym etapie koordynację w ramach całych załóg. Podczas szkolenia teoretycznego omawiane były ogólne zagadnienia konstrukcji czołgu, jego podzespołów i uzbrojenia, a także rodzajów stosowanej amunicji. W ramach części praktycznej żołnierze zostali podzieleni na grupy zgodnie z zajmowanymi stanowiskami w załodze i kontynuowali szkolenie na stanowiskach w swoich specjalnościach.

Grupa kierowców udała się na pobliski poligon, gdzie pod okiem brytyjskich instruktorów uczyła się i ćwiczyła prowadzenie czołgów, procedury ich konserwacji, naprawy i regulacji silnika, a także obsługi sprzętu pomocniczego i specjalnego. Miejsca szkolenia pozostałych grup szkoleniowych zlokalizowano w oparciu o symulatory czołgu Challenger-2. Na nich ukraińscy żołnierze uczyli się i ćwiczyli umiejętności zgodne z zajmowanym stanowiskiem w załogach. Po ukończeniu szkolenia samodzielnego grupy kontynuowały szkolenie na symulatorze już w składzie załóg, gdzie opracowywano ustalony harmonogram ćwiczeń kursu strzeleckiego, wykonywano różne zadania taktyczne i ogniowe. Szkolenie załóg zakończyło się ćwiczeniem taktycznym na poligonie.

Przygotowanie załóg 155 mm haubic samobieżnych AS-90 trwało trzy tygodnie i zorganizowane było na bazie Szkoły Artylerii z Larkhill (Wiltshire). Obejmowało szkolenie na stanowiskach dowódcy, kierowcy, działonowego-operatora i dwóch ładowniczych. W procesie przygotowań główną uwagę poświęcono przestudiowaniu zasad strzelania. Aż 90% czasu szkolenia poświęcono na realizację intensywnego kursu z prowadzenia ognia.

Oprócz zakończonego szkolenia załóg czołgów artylerii, rząd brytyjski zaplanował zorganizowanie na swoim terytorium szkolenia dla maksymalnie 20 przyszłych ukraińskich pilotów samolotów wielozadaniowych F-16 (przewidziany okres od trzech do czterech miesięcy).

Szkolenie ukraińskich żołnierzy prowadzone przez brytyjskich instruktorów wojskowych odbywa się nie tylko bezpośrednio na terytorium Wielkiej Brytanii, ale także za granicą. I tak we wrześniu 2022 roku na terenie Polski zorganizowano szkolenie z zakresu obsługi brytyjskiego systemu przeciwlotniczego Stormer i Starstreak.

Według stanu na marzec tego roku przeszkolonych zostało już ok. 19 000 ukraińskich żołnierzy, a do końca roku ma je ukończyć kolejne 40 000. Jednocześnie treść zajęć charakteryzuje się stopniowym przejściem w kierunku opanowania najnowszej broni i sprzętu wojskowego dostarczanych z zachodu oraz z naciskiem na prowadzenie działań ofensywnych z wykorzystaniem ciężkich wozów bojowych i samolotów.