Wojska Pancerne i Zmechanizowane potrzebują nowej doktryny [RELACJA]

Celem seminarium, jak przedstawił we wstępie ppłk dr inż. Rafał Chrupek, było umożliwienie wymiany doświadczeń i poglądów dotyczących roli i miejsca Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych na współczesnym i przyszłym polu walki, dokonanie przeglądu prac naukowych i literatury problemu w obszarze sztuki wojennej związanych z koncepcjami wykorzystania Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych w operacji wojennej, zwrócenie uwagi na problemy użycia Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych z punktu widzenia ewolucji wojen i konfliktów zbrojnych. Ważnym elementem było też stworzenie forum dyskusyjnego do prezentacji badań i osiągnięć naukowych w zakresie rozwoju środków walki Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych oraz zidentyfikować problemy do kolejnej konferencji naukowej.

Po przywitaniu zgromadzonych gości gen. broni rez. dr inż. Bogusław Samol przypomniał, że ostatnia tego typu konferencja odbyła się w Sztabie Generalnym aż 23 lata temu. Podkreślił również, że w ciągu ostatnich 30 lat od upadku Układu Warszawskiego, regulaminy wykorzystania broni pancernej nie zmieniła się w istotny sposób pomimo radykalnej zmiany strategii i poziomu techniki na współczesnym polu walki. Oznacza to, że polscy czołgiści w dużej mierze szkolą się zgodnie z ofensywną doktryną dawnego UW, zupełnie nieprzystającą do obecnych założeń. Oczywiście w poszczególnych jednostkach wprowadzane są elementy doktryn NATO, poszczególni oficerowie studiują je i wdrażają, ale nie ma to charakteru systemowego i nie przekłada się na całościowe założenia szkolenia Wojsk Pancernych.

W czasie dyskusji jako przykład podano założenia, na bazie których jest rozwijana doktryna wojsk pancernych i zmechanizowanych Bundeswehry. Chodzi mianowicie o „ruchomą obronę”, czyli wysoce manewrowe działania, zakładające maksymalne wykorzystanie terenu i częsty ruch pododdziałów, zmiany stanowisk, aby nie były one nadmiernie narażone na oddziaływanie przeważającego przeciwnika. Czołgi nie mogą jednak „statycznie” bronić się w okopach, bo wtedy zostaną zagrożone również przez nieprzyjacielską artylerię. Jeżeli jednak zostaną wykorzystane w odpowiedni sposób i wsparte, także lotnictwem i środkami rozpoznania, to nawet niewielkie jednostki czołgów mogą mogą przez dłuższy czas powstrzymywać przeważającego liczebnie przeciwnika.

Gen. Samol bardzo wyraźnie zaapelował, aby stworzyć – i wdrożyć – spójną koncepcję wykorzystania Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych w systemie obronnym państwa - w całej operacji obronnej, zarówno w układzie narodowym jak i sojuszniczym. Podkreślił, że jego zdaniem w zasadzie jedynym możliwym do zastosowania w sytuacji Polski wariantem jest właśnie prowadzenie ruchomej obrony z wykorzystaniem terenu. Zaznaczył, że prowadzeniu tego typu działań najbardziej sprzyja ukształtowanie terenu po wschodniej stronie Wisły. Kluczowe znaczenie ma jednak systemowa aktualizacja regulaminów szkolenia i użycia Wojsk Pancernych.

Prowadzący I panel ,,Rola wojsk pancernych i zmechanizowanych na współczesnym polu walki” ppłk dr inż. Rafał Chrupek w wystąpieniu ,,Współczesne pole walki – refleksje” podkreślił ciągłe znaczenie sztuki wojennej, której determinantem jakości jest broń, a także konieczność zmiany charakteru użycia siły zbrojnej i ciągłej adaptacji do zmieniających się warunków pola walki.

Przedstawiciel DGRSZ ppłk. Mikołaj Samarcew w wystąpieniu ,,Wykorzystanie pododdziałów czołgów na współczesnym polu walki. Trendy technologiczne związane z planowanym do wprowadzenia nowym uzbrojeniem” przedstawił wykorzystanie broni pancernej w czasie wojen i konfliktów zbrojnych takich jak I i II wojna w Zatoce Perskiej, I i II wojna czeczeńska, wojna domowa w Syrii czy wojna hybrydowa na Ukrainie i szczegółowe wnioski z uwzględnieniem Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych z tym związane. 

Następnie przedstawił obecną strukturę Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych oraz planowane na najbliższe lata zmiany takie jak formowanie 18 Dywizji Zmechanizowanej i zmiany w podporządkowaniu istniejących już pododdziałów i sformowanie nowych. Omówił też priorytetowe programy modernizacji technicznej na lata 2019-2026 roku, takie jak program modyfikacji czołgów podstawowych T-72 i modernizacji Leopard 2A4 do standardu Leopard 2PL oraz programy nowego bojowego wozu piechoty Borsuk oraz nowego czołgu podstawowego Wilk.

Podczas panelu II „Koncepcja rozwoju wojsk pancernych i zmechanizowanych. Prezentacja aktualnych prac i propozycji w zakresie modernizacji technicznej i możliwości wprowadzania zmian technologicznych w środkach wali wojsk pancernych i zmechanizowanych” przedstawiciel H.Cegielski – Poznań S.A. płk. rez. Zbigniew Sługocki w wystąpieniu ,,Założenia programu czołgu nowej generacji K2PL Wilk” zaprezentował południowokoreański czołg podstawowy K2. Omówił także zakres nowych rozwiązań i polonizacji w projekcie K2PL ,,Wilk” w porównaniu do K2 i opartego na nim tureckiego Altaya.

Podkreślił także udział w tym projekcie licznych państwowych i prywatnych partnerów przemysłowych z Polski i przedstawił filozofię szerokiej kooperacji. Strona koreańska zakłada stworzenie w Polsce centrum produkcji, serwisowania i rozwoju nowego czołgu podstawowego. Dostrzega  potencjał eksportowy K2PL ,,Wilk” ze względu na jego dostosowanie do europejskich wymagań, do państw takich jak Czechy, Słowacja czy Norwegia, które mogą być zainteresowane pozyskaniem nowych czołgów w najbliższym czasie.

Przedstawiciele Rheinmetall Defence Polska - prezes zarządu Andrzej Daszewski i dyrektor ds. rozwoju Krystian Piątowski zaprezentowali obecny stan programu modernizacji Leopardów 2A4 do standardu Leopard 2PL oraz ofertę przemysłową firmy dla Wojska Polskiego. Ta ostatnia objęła między innymi propozycję możliwej modernizacji Leopardów 2A5 (m.in. poprzez wymianę elektroniki oraz armaty L44 na L55, a także zakup amunicji podkalibrowej nowej generacji). Przedstawili także obecne projekty firmy, takie jak projekt europejskiego czołgu nowej generacji MGCS oraz nowej armaty czołgowej kal. 130 mm w kontekście projektu  pozyskania nowego czołgu dla WP.

Po wystąpieniach wszystkich prelegentów rozpoczęła się dyskusja nad prezentowanymi wcześniej zagadnieniami. Poruszono m.in. kwestie: docelowego charakteru formowanej obecnie 18 Dywizji Zmechanizowanej jako dywizji ,,lekkiej” czy ,,ciężkiej”,, modyfikacji/modernizacji posiadanych przez SZ RP czołgów i KTO, różnych filozofii projektowania czołgów, w tym pod kątem poprawy komfortu i warunków bytowych żołnierzy, problematyki kompatybilności używanych w WP systemów uzbrojenia z sojusznikami oraz wiele innych. Część uczestników wskazywała, że koncepcja budowy 18 Dywizji jako „lekkiej” nie daje możliwości zapewnienia odpowiedniego potencjału obronnego wobec zagrożeń, jakie mogą powstać w pobliżu wschodnich granic Polski.

Na zakończenie gen. broni rez. dr inż. Bogusław Samol jeszcze raz podkreślił konieczność wypracowania nowych regulaminów i taktyki dla Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych dostosowanych do zmieniających się wymagań współczesnego pola walki. Były dowódca Wielonarodowego Korpusu Północny-Wschód mówił też o potrzebie formułowania sprecyzowanych i spójnych wymagań dotyczących pozyskiwanych systemów uzbrojenia.

Gen. Samol mówił też współpracy i dialogu na linii nauka-przemysł-wojsko. Jeżeli takiego dialogu nie będzie, to za kilka lat wojsko nie będzie chciało kupić tego, co opracuje przemysł, a przemysł nie będzie w stanie opracować sprzętu, który spełniałby wymagań wojska. Taki dialog jest więc podstawą do modernizacji technicznej w oparciu o własny potencjał. Zapowiedziano także zorganizowanie kolejnej konferencji, będącej kontynuacją obecnej, w zakresie budowania strategii użycia oraz ocena realnego zagrożenia militarnego dla RP oraz dyskusji nad stanem prac nad nowymi systemami uzbrojenia.

Mateusz Zielonka