System IBCS opóźniony. Możliwe konsekwencje dla Wisły

Decyzja o rozpoczęciu fazy produkcyjnej systemu IBCS (Milestone C) ma zgodnie z obecnymi założeniami mieć miejsce w pierwszym lub drugim kwartale 2017 roku, podczas gdy wcześniej planowano, że będzie mieć miejsce w drugiej połowie 2016 roku. Jak poinformował Defence24.pl Daniel J. „Rooster” O’Boyle ze służb prasowych US Army, decyzja Milestone C jest „oczekiwana” w drugim lub trzecim kwartale roku fiskalnego 2017, czyli w pierwszym lub drugim kwartale kalendarzowego roku 2017 (rok fiskalny 2017 w USA zaczyna się 1 października 2016 roku).

Wojska Lądowe obecnie oceniają harmonogramy rozwoju i produkcji IAMD (zintegrowanego systemu obrony powietrznej, którego podstawą jest IBCS – red.) na podstawie doświadczeń z fazy Engineering and Manufacturing Development (prac rozwojowych – red.). Nie ma jako takiego definitywnego harmonogramu, kiedy powinna zostać podjęta decyzja Milestone, bądź też rozpoczęcie testów operacyjnych. Obecnie oczekuje się, że decyzja Milestone C będzie mieć miejsce w drugim lub trzecim kwartale roku fiskalnego.

W przesłanym oświadczeniu podkreśla się, że harmonogramy są opracowywane z uwzględnieniem doświadczeń z prac badawczo-rozwojowych, i nie określa się w sposób definitywny, kiedy powinny zostać podjęte konkretne decyzje. Z polskiego punktu widzenia harmonogram budowy IBCS może mieć znaczenie, jako że wszystkie planowane do pozyskania w ramach programu Wisła baterie Patriot mają być w niego wyposażone. Decyzja Milestone C ułatwia bowiem uzyskanie zgody USA na dostawę systemów przeciwlotniczych i przeciwrakietowych.

W dokumencie Selected Acquisition Report za rok fiskalny 2015 dla systemu IAMD, którego bazą jest IBCS, określono jednak, że oczekiwana data decyzji Milestone C to sierpień 2016 roku, również przekazywane przez Amerykanów informacje wskazywały wcześniej, że ma to mieć miejsce w 2016 roku.

Jednocześnie jednak w raporcie SAR wskazano że data progowa (Threshold) dla decyzji Milestone C IAMD została wyznaczona na sierpień 2017 roku. Na razie więc zmiana nie stanowi przekroczenia harmonogramu programu. W podobny sposób w planie Acquisition Program Baseline określone są też daty osiągnięcia wstępnej gotowości bojowej („cel” i „próg” odpowiednio czerwiec 2018 i 2019 roku), czy rozpoczęcia produkcji pełnoskalowej FRP (październik 2018 i 2019 roku).

Polska złożyła wniosek w sprawie pozyskania baterii Patriot z systemem IBCS w ramach procedury Foreign Military Sales. Na ogół zgody na pozyskanie sprzętu wydawane są w USA dopiero po decyzji o rozpoczęciu produkcji pełnoskalowej, ale istnieje możliwość uzyskania odstępstwa od tego wymogu – tzw. yockey waiver. W odniesieniu do polskiego programu Wisła i systemu IBCS wskazuje na to m.in. Maciej Kowalski z Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego.

Jednocześnie jednak uzyskanie zgody na zakup systemu, który jest już w produkcji małoseryjnej (LRIP – która rozpoczyna się po decyzji Milestone C) może być dużo łatwiejsze, niż w czasie, gdyż prowadzone są prace rozwojowe. W procedurze FMS najpierw bowiem następuje decyzja Milestone C i produkcja małoseryjna, potem – testy Initial Operational Testing and Evaluation IOT&E, przeprowadzane z reguły z użyciem egzemplarzy sprzętu, będących w produkcji małoseryjnej i dopiero potem podejmuje się decyzję o produkcji pełnoskalowej.

Czytaj więcej: „Małoseryjne” tankowce z USA dla Japonii. Odstępstwo od zasad FMS?

Warto przypomnieć, że we wrześniu zgodę Departamentu Stanu na zakup amerykańskich tankowców powietrznych KC-46 otrzymała Japonia. Nastąpiło to około miesiąc po decyzji Milestone C o rozpoczęciu produkcji małoseryjnej. Natomiast testy Initial Operational Testing and Evaluation IOT&E mają się (zgodnie z raportem DOT&E na rok fiskalny 2015) rozpocząć w maju 2017 roku. Japończycy uzyskali więc dostęp do systemu uzbrojenia, który nie wszedł jeszcze do produkcji pełnoskalowej, ale otrzymał zgodę na przejście do fazy produkcji i rozmieszczenia i jest wytwarzany małoseryjnie. 

Należy przypomnieć, że IBCS będzie stanowił podstawę przyszłej architektury obrony powietrznej US Army. Pozwoli na zintegrowanie różnych „warstw” (w tym krótkiego i średniego zasięgu), a także bardziej skuteczne, samodzielne prowadzenie działań przez niewielkie jednostki ogniowe, bez „sztywnej” struktury batalionowej, o którą oparty jest zasadniczy schemat użycia obecnych baterii Patriot US Army.

Czytaj więcej: Audyt modernizacji Patriota. "Ograniczone zdolności działań połączonych".

Ponadto, elementy tego systemu będą zastępować obecnie używane komponenty dowodzenia i kontroli zestawów Patriot. IBCS umożliwia m.in. wskazanie wyrzutniom rakiet celu, który znajduje się poza zasięgiem radaru Patriot, na przykład za pomocą radaru przyporządkowanego do zestawów krótkiego zasięgu Sentinel.

Niewielkie opóźnienie (wartości progowe nie zostały przekroczone) w rozpoczęciu produkcji systemu może w ograniczonym stopniu wpłynąć na harmonogram dostaw zestawów Wisła, jeżeli proces pozyskania będzie kontynuowany w oparciu o systemy Patriot z IBCS. Należy pamiętać, że ewentualny zakup systemów Patriot PDB-8, bez IBCS, wiązałby się z pozyskaniem systemów niespełniających wymogu sieciocentryczności i dookólności, a także z koniecznością ich modernizacji w krótkim czasie po wprowadzeniu na uzbrojenie, przy założeniu zachowania interoperacyjności z jednostkami US Army, planującymi wprowadzenie IBCS.