Przeciwlotniczy rekord NATO na północy z Ukrainą w tle

Zgodnie z komunikatem resortu obrony Norwegii, rząd zdecydował o przeznaczeniu na zakup elementów systemu obrony powietrznej 12,5 mld koron, czyli około 1,15 mld USD. Pieniądze te posłużą do realizacji kilku programów, stanowiących razem największe w historii zamówienie systemów przeciwlotniczych przez Norwegię.

Oslo przewiduje zakup czterech centrów kierowania ogniem i ośmiu wyrzutni do zestawów NASAMS, a także nowych typów pocisków rakietowych: AIM-9X (krótkiego zasięgu), AIM-120C AMRAAM oraz nowych AMRAAM-ER o zasięgu zwiększonym do ponad 40 km przy odpaleniu z ziemi (według szacunków).

Pozwolą one w pełni zastąpić rakiety, które są używane w systemie NASAMS w chwili obecnej (starsze AIM-120B AMRAAM), a także pociski IRIS-T, które po wycofaniu z myśliwców F-16 planowano wykorzystać w systemie obrony mobilnych wojsk lądowych. Zamiast „europejskich” IRIS-T używane będą rakiety produkcji amerykańskiej, czyli najnowsza wersja Sidewinderów. Dzięki temu zostanie uzyskana unifikacja sprzętowa, bo AIM-9X będą mogły być wystrzeliwane zarówno z zestawów NASAMS (jednostki obrony przeciwlotniczej sił powietrznych), myśliwców F-35A (lotnictwo sił powietrznych), jak i systemu mobilnej obrony Wojsk Lądowych.

Jeśli chodzi o finansowanie, to trzy czwarte (9,4 mld) z kwoty 12,5 mld koron zostanie przeznaczone na zakupy pocisków rakietowych w trybie FMS (Foreign Military Sales) od rządu Stanów Zjednoczonych. Głównym wykonawcą transakcji jest koncern Raytheon, ale w łańcuchu dostaw dla AMRAAM i Sidewinderów są norweskie firmy Nammo i Kongsberg. Pozostała kwota zostanie wydana bezpośrednio w koncernie Kongsberg, na zakup elementów systemu NASAMS: wyrzutni i centrów kierowania ogniem (2,3 mld koron) oraz modyfikację systemów obrony Wojsk Lądowych Norwegii poprzez dostosowanie ich do wykorzystania pocisków AIM-9X. Finansowanie zapewniane jest z dwóch źródeł: planu modernizacji technicznej (7,4 mld koron) i funduszu na uzupełnienie sprzętu przekazanego Ukrainie (5,1 mld koron).

NASAMS to modułowy system obrony powietrznej rozwijany we współpracy przemysłu amerykańskiego i norweskiego od lat 90. obecnego wieku. W USA służy on do obrony Waszyngtonu (niedawno testowano jego integrację z IBCS), wśród państw NATO wykorzystują go też Finlandia, Hiszpania, Holandia, Litwa i od niedawna Węgry. Ukraina używa zestawów NASAMS od 2022 roku (do końca przyszłego roku w służbie ma być co najmniej dziewięć jednostek ogniowych), system jest wysoko oceniany przez Kijów.