Stare amfibie znów potrzebne. Jaki sprzęt wojsko wysyła do walki z powodzią? [KOMENTARZ]

Do działań w zwalczaniu skutków powodzi i niesienia pomocy poszkodowanym Wojsko Polskie skierowało 4,6 tys. żołnierzy, 8 zespołów inżynieryjnych,wyposażonych w transportery PTS-M, łodzie saperskie oraz inny sprzęt wojskowy. W działanie zaangażowano także pododdziały wojsk operacyjnych z 6. Brygady Powietrznodesantowej, 21. Brygady Strzelców Podhalańskich i 11. Dywizji Kawalerii Pancernej. W ewakuacji cywilów z zalanych terenów, do których nie można dotrzeć lądem przez zalane tereny, udział biorą również śmigłowce z Powietrznej Jednostki Operacji Specjalnych i 3. Skrzydła Lotnictwa Transportowego.

Jednym z głównych „wołów roboczych” saperów w wypadku prowadzenia działań związanych z pomocą powodzianom są gąsienicowe transportery amfibijne PTS-M. Pojazdy te zaprojektowano i wdrożono około 1965 roku. Są więc bardzo leciwe i zużyte.

Podobnie jak jego poprzednik PTS także PTS-M wykorzystuje podzespoły z ciągnika ATS-59 i czołgu T-54, przy czym PTS-M dysponuje nieco powiększoną powierzchnię ładunkową, a kabina załogi została wyposażona w ogrzewanie i filtrowentylację. Dodano również wyposażenie do pływania po morzu oraz nową radiostację, reflektor, a także możliwość wykorzystania noktowizji.

Pojazd napędzany jest chłodzonym cieczą czterosuwowym silnikiem wysokoprężnym W-54P o mocy 350 KM. Zasięg operacyjny na lądzie wynosi 500 km, prędkość maksymalna po drodze utwardzonej to 42 km/h, w przy maksymalnym obciążeniu PTS-M rozwinie 10,6 km/h na wodzie. Ładowność na lądzie to 5 ton, w wodzie 10 ton, siła uciągu w wodzie to 1,95 tony.

Pojazd ma masę 17,7 ton, długość 11 500 mm, wysokość 2650 mm, szerokość 3300 mm i prześwit 400 mm. Załogę stanowi dwóch żołnierzy. PTS-M może więc służyć dzięki swej dużej powierzchni ładunkowej do ratowania ludzi, mienia, zwierząt oraz transportu ciężarówek z zaopatrzeniem, czy też samego zaopatrzenia, choćby żywności, butelkowanej wody itp.

Siły Zbrojne RP obecnie wykorzystują około 282 transporterów amfibijnych PTS-M. Jednak jak już wspomniałem, pojazdy te są przestarzałe i wyeksploatowane, więc wymagają pilnego zastąpienia nowym sprzętem. Zresztą taki plan istnieje. Mianowicie chodzi o projekt gąsienicowego transportera inżynieryjnego Jodła GTI. Ten ma powstać na bazie nowego pływającego bojowego wozu piechoty Borsuk. Wóz ma występować w następujących wariantach:

• transporter rozpoznania inżynieryjnego Jodła-GTRI;
• transporter wojsk inżynieryjnych Jodła-GTWI;
• transporter minowania narzutowego Jodła-TMN;
• pływający transporter inżynieryjny Jodła-PTI.

Nie wiadomo, ile transporterów PTS-M jest obecnie sprawnych. Dane te są niezwykle ważne zarówno z punktu widzenia zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych RP, jak również ich zdolności do niesienia pomocy poszkodowanym w czasie klęsk żywiołowych. Co więcej, powinien zostać opracowany wariant pojazdu na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej.

Trzeba także pamiętać o tym, że w czasie powodzi często uszkodzeniom lub zniszczeniu ulegają mosty. Te trzeba (choćby tymczasowo) zastąpić innymi konstrukcjami. Co prawda Wojsko Polskie posiada dużą liczbę mostów pontonowych PP-64 Wstęga, lecz podobnie jak PTS-M także one są przestarzałe i wyeksploatowane.

Co prawda zamówiono nowe mosty pontonowe w postaci francuskich PFM, ale te parki będą dopiero dostarczane. Co więcej, same mosty pontonowe to nie wszystko. Potrzebne są także promy, warto zwrócić uwagę tutaj na opracowany przez ARMPOL prom ewakuacyjno-przeprawowy PEP.30-01.

Rozwiązanie to, opracowane siłami polskiego przemysłu, może służyć nie tylko za prom, ale także do budowy mostów pontonowych. Ponadto, jest to konstrukcja nadająca się nie tylko do wojska, ale także (a może nawet przede wszystkim) do Państwowej Straży Pożarnej. Wszystko dzięki modułowej konstrukcji, a także temu, że nie wymaga do wsparcia wyspecjalizowanych pojazdów wojskowych.

Truizmem będzie stwierdzenie, że zaniedbania ostatnich 15-20 lat w zakupach sprzętu wojskowego doprowadziły do sytuacji, w której teraz trzeba na gwałt zasypywać luki w zdolnościach operacyjnych w zasadzie we wszystkich domenach. Oczywiście to generuje ogromne koszty i wymusza ustanawianie pewnych priorytetów, bo nie można kupić wszystkiego naraz.

Oczywiście sprzęt bojowy jest bardzo ważny. Jednak nie można także zapominać o sprzęcie dla saperów, który zapewni działanie wojsk nie tylko w czasie wojny, ale również (a nawet przede wszystkim) umożliwi ratowanie życia ludzi i zwierząt w czasie klęsk żywiołowych takich jak powodzie.

Śmigłowce

Łącznie do pomocy Siły Zbrojne RP wydelegowały 17 śmigłowców - podało Ministerstwo Obrony Narodowej. Wśród nich znalazły się trzy S-70 Black Hawk lotnictwa Wojsk Specjalnych (Powietrzna Jednostka Operacji Specjalnych), a także W-3 Sokół i Mi-17. Dodatkowo zaangażowano cztery śmigłowce pracujące w ramach systemu poszukiwawczo–ratowniczego SAR (W-3 Sokół).

Udział w akcjach ratunkowych biorąc czeskie śmigłowce Mi-17 i ich załogi. Jest to czeski kontyngent lotniczy, który czasowo stacjonował w 33. Bazie Lotnictwa Transportowego w Powidzu i dysponował trzema maszynami. Obecnie został on przerzucony do Wrocławia. Czeskie Mi-17 są uważane za najlepiej wyposażone śmigłowce tego typu w NATO.

Oprócz tego Policja oddelegowała do działań trzy małe śmigłowce Bell 206 (z Krakowa, Szczecina i Łodzi), które służą przede wszystkim do działań obserwacyjnych. Wysłano także dwa policyjne S-70i Black Hawk z bazy w Warszawie.

Straż Graniczna wysłała trzy śmigłowce, w tym jedynego H135 i prawdopodobnie dwa PZL Kania wraz z operatorami wysokościowymi z Wydziału Zabezpieczenia Działań Bieszczadzkiego Oddziału SG.

Jak widać w akcjach ratowniczych bierze udział sprzęt latający podobnych typów co w ostatnich latach. Wyjątkiem są tutaj Black Hawki policyjne i Wojsk Specjalnych. W porównaniu ze starymi platformami, są to maszyny zdolne do operowania także w nocy. Podobnie jak czeskie Mi-17. Są to także maszyny wymagające niewielkiej powierzchni do przyziemienia i cechujące się wysoką manewrowością. Jeżeli chodzi o nowe śmigłowce to w akcji nie biorą udziału morskie śmigłowce AW101, które są platformami ciężkimi jednak przenoszącymi wyposażenie do zwalczania okrętów podwodnych (ZOP). Wydaje się, że śmigłowce te nie powinny być wykorzystywane do działań na południu kraju, szczególnie że do ich zadań należy także ratownictwo morskie. W akcji jak na razie nie biorą też udziału najnowsze śmigłowce AW149 odpowiadające gabarytowo Black Hawkom. Wynika to jednak najprawdopodobniej z tego, że pierwsze maszyny zostały wdrożone niecały rok temu i ich załogi nie osiągnęły na nich jeszcze gotowości operacyjnej. Jak dotąd siły zbrojne odebrały pięć AW149. Wydaje się, że gdyby do powodzi doszło za 1-2 lata, wówczas można byłoby zaangażować znacznie większą liczbę nowoczesnych platform śmigłowcowych.