Nie tylko tarcza. Prezes Northrop Grumman: chcemy rozszerzać współpracę z Polską. "Szczególnie amunicja"

Jędrzej Graf, Jakub Palowski: W czasie, gdy spotykamy się dzisiaj w Warszawie, Polska prowadzi zakrojony na szeroką skalę program modernizacji swoich sił zbrojnych. Jego realizacja zaczęła się niemal dziesięć lat temu, ale gwałtownie przyspieszyła kiedy Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę w lutym 2022 roku. Pani Prezes, czy mogłaby Pani przedstawić ogólny zarys zaangażowania firmy Northrop Grumman w modernizację polskich sił zbrojnych, dziś, jutro i w przyszłości?

Kathy Warden, Prezes Northrop Grumman: Nasze partnerstwo z Polską trwa już od kilku dekad, biorąc pod uwagę zarówno działalność samej korporacji Northrop Grumman, jak i firmy Orbital ATK. Te dwa podmioty połączyły się w 2018 roku, a w roku 2019 wzmocniliśmy swoją obecność w Polsce otwierając biuro w Warszawie. Zatem nasze zaangażowanie na rzecz Polski poprzedza pełnowymiarową agresję Rosji na Ukrainę i będzie kontynuowane w przyszłości.

Widzimy, że oferta naszych produktów w znacznym stopniu pokrywa się z wymaganiami związanymi z obroną terytorium Polski. Przede wszystkim realizujemy obecnie linię produktową IBCS, którą wdrażamy do obrony powietrznej średniego zasięgu, a w przyszłości przewidujemy jej zastosowanie do obrony powietrznej krótkiego zasięgu. Na tym jednak nie koniec. Systemy obserwacji, sensory, nowoczesna amunicja to szeroki zestaw możliwości, które postrzegamy jako potencjalne wsparcie strategii polskiego rządu w zakresie obronności.

Systemy obrony powietrznej są obecnie bardzo poszukiwane. Polski przemysł ma dość ugruntowane relacje z Northrop Grumman w tej dziedzinie. Jaka według Pani może być rola polskiego przemysłu w zaspokajaniu zapotrzebowania na systemy obrony powietrznej, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach europejskich?

W  Polsce rozpoczęliśmy już projekt wdrożenia IBCS i mamy wielu dostawców i partnerów w polskiej bazie przemysłowej współpracujących z nami w ramach programu IBCS. Zakwalifikowaliśmy ponad 40 dostawców w Polsce, a współpraca z nimi przebiega pomyślnie. Kontynuujemy zaangażowanie w programy offsetowe, zarówno realizując zobowiązania bieżące, jak i podejmując nowe, w miarę rozwoju prac.

A co z rozwijaniem szerszych relacji z Polską, zarówno z przemysłem, jak i na przykład ze światem nauki? Biuro Northrop Grumman zostało otwarte w roku  2019; jaką koncepcję ma Northrop Grumman na obecność w Polsce z punktu widzenia polskiej firmy?

Kiedy myślimy o relacjach z przemysłem w Polsce, to chodzi nam o zapewnienie, aby w Polsce wykonywana była solidna, merytoryczna praca, szczególnie w zakresie programów zintegrowanej obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej. Obejmuje to produkcję niektórych komponentów systemu tutaj, w Polsce, mocne wsparcie w procesie integracji, a także szkolenia i wdrażanie systemu do służby. Z polskim przemysłem łączą nas relacje o bardzo szerokim zakresie.

To jest nasz model na przyszłość. Wspomniał Pan o koprodukcji; przyglądamy się właśnie możliwościom współpracy, szczególnie w obszarze amunicji, aby rozszerzyć jej zakres poza to, co robimy obecnie w Polsce. Nasz model funkcjonowania na całym świecie obejmuje wspieranie społeczności lokalnych na terenie których działamy, w tym w dziedzinie edukacji. Nasze biuro w Polsce uczestniczy w programach takich jak robotyczny turniej „Vex Robotics” i dociera do społeczności lokalnych i szkół, aby sponsorować ich udział w letnich obozach naukowych o tematyce kosmicznej. Zawsze dążymy do pozyskiwania talentów, których potrzebujemy w lokalnych społecznościach i do zapewnienia dopływu pracowników nie tylko naszej firmie, ale także dla innym podmiotom w polskiej bazie przemysłowej.

Rozumiem, że chcieliby Państwo również w innych obszarach zastosować model współpracy przemysłowej wypracowany w ramach obrony powietrznej.

Taki jest nasz model we wszystkich obszarach produktowych. Wiemy, jak ważne jest zapewnienie lokalnego wkładu, a dla każdej linii produktów zakres, w jakim wykorzystujemy lokalnie wytwarzane komponenty może być nieco inny. Tak więc trwają już prace nad zintegrowaną obroną przeciwlotniczą i przeciwrakietową, ale jeśli chodzi o amunicję, możliwości koprodukcji są nadal badane.

Chciałbym zadać pytanie dotyczące amunicji w kontekście współpracy w Polską. Uważana jest za kluczowy i strategiczny obszar zdolności obronnych, a także ważne zagadnienie z punktu widzenia NATO. Czy mogłaby Pani szerzej opowiedzieć nam o tej ofercie - czy jest to konkretna propozycja, czy  ogólna koncepcja?

Produkujemy amunicję 120 mm. do wszystkich typów nowoczesnych czołgów podstawowych na wyposażeniu Sił Zbrojnych RP i to jest właśnie jeden z tych konkretnych obszarów w których poszukujemy możliwości koprodukcji.  W pierwszej kolejności chcemy działać na bazie licencji na rzecz rozwoju suwerennej obrony Polski. Uważamy, że po ustanowieniu koprodukcji Polska będzie mogła eksportować także do innych krajów europejskich. Ten proces już trwa i jest to tylko przykład, ale daje wyobrażenie o tym, jakie mamy podejście do współpracy w innych państwach. W każdym przypadku chcemy mieć pewność, że uzyskujemy dobry wkład przemysłowy ze źródeł krajowych.

Przejdźmy na chwilę do rozwoju technologii, badań i rozwoju. Konflikt na Ukrainie pokazał nam, że kraje europejskie, kraje NATO, mają pewne luki w zakresie zdolności obronnych. Jakie jest podejście Northrop Grumman do badań i rozwoju, mające na celu ograniczenie tych luk w zdolnościach sił zbrojnych w krajach NATO?

Rozważając współpracę partnerską, stwierdziliśmy, że istnieje w Polsce bardzo silny potencjał inżynieryjny i technologiczny. Wierzymy, że możemy zrobić więcej w zintegrowany sposób i rozwijać nowe możliwości w przyszłości. Obecnie koncentrujemy się na wykorzystaniu bardziej dojrzałych zdolności i na ich szybkim wdrożeniu, a także na badaniu możliwości koprodukcji i współpracy przemysłowej. Wspólne prace rozwojowe byłyby kolejnym krokiem naprzód, a w miarę jak pogłębiamy relacje z tak licznymi polskimi firmami, coraz lepiej rozumiemy, jaki te prace mogłyby przybrać kształt.

Kolejne pytanie, które chciałbym zadać, dotyczy tworzenia łańcuchów dostaw. Nie tylko wojna na Ukrainie, ale także niedawny konflikt w Izraelu pokazały nam, jak ważne jest posiadanie solidnych i bezpiecznych łańcuchów dostaw. Jaka jest strategia koncernu Northrop Grumman w stawianiu czoła tym wyzwaniom?

Między innymi dlatego staramy się nawiązać współpracę w ramach koprodukcji. Zdajemy sobie sprawę, że nie możemy i nie chcemy przenosić pełnych zdolności produkcyjnych w żaden z zagranicznych regionów geograficznych. Chcielibyśmy jednak, aby nasze zdolności produkcyjne były bardziej rozproszone, zarówno ze względu na bezpieczeństwo i odporność, jak i łatwość eksportu i logistyki. Wszystko to przekłada się na nasze myślenie o liniach produktowych. Zwłaszcza dotyczy to amunicji, ponieważ jest ona nieco łatwiejsza do skonfigurowania w stosunkowo krótkim czasie pod względem koprodukcji i transferu wiedzy.

Jeśli chodzi o nasze bardziej złożone linie produktowe, takie jak IBCS, to mamy zagranicznych partnerów przemysłowych i instytucjonalnych, ale są to zwykle relacje nieco bardziej wymagające mające charakter inżynieryjny.

Obecna wojna pokazuje, że przyszłe pole bitwy będzie prawdopodobnie obfitować w drony i technologie bezzałogowe, a Northrop Grumman ma duże doświadczenie w tej dziedzinie. W jakim stopniu Northrop Grumman prowadzi prace w tym zakresie i mówiąc szerzej, w jakim stopniu firma prowadzi długoterminowe prace badawczo-rozwojowe, w tym wspólne z polskimi podmiotami?

Realizujemy wspólne prace badawczo-rozwojowe. Choć obecnie w Polsce nie prowadzimy żadnych wspólnych prac tego typu, wiemy, jak to zrobić i z przyjemnością zbadamy takie możliwości w przyszłości. W Europie wspólne prace badawczo-rozwojowe realizujmy z partnerami z Włoch, Francji i Wielkiej Brytanii. Jest to model, z którym czujemy się bardzo komfortowo i który dobrze znamy. Po prostu nie doszliśmy jeszcze do tego etapu w Polsce.

Sytuacja w Ukrainie pokazała również przyśpieszenie rozwoju technologii, które zawsze ma miejsce w czasie konfliktu zbrojnego, tak, jak miało to na przykład miejsce w czasie II Wojny Światowej. Toczy się szeroka dyskusja, również w USA, czy wykonawcy, jak i przemysł są gotowi na wdrożenie tak szybkiego rozwoju. Czy widzi Pani jakąś zmianę w podejściu do badań i rozwoju w USA, a może także w innych krajach, w odpowiedzi na szybkie tempo rozwoju zagrożeń, nie tylko związanych z bezzałogowcami, ale także innymi rodzajami technologii?

W ciągu ostatnich sześciu czy siedmiu lat w większości krajów, w których prowadzimy działalność, w tym w Stanach Zjednoczonych, zaobserwowaliśmy wyraźne przesunięcie w kierunku zwiększenia wydatków na badania i rozwój i spodziewamy się, że tendencja ta się utrzyma. Jednocześnie  skupiamy się obecnie na zaopatrzeniu, zwiększaniu produkcji i robimy to równolegle.

Prace badawczo-rozwojowe koncentrują się oczywiście na technologiach, które zapewnią nam konkurencyjność nawet po 2030 roku. Natomiast produkcja w krótszej perspektywie jest ukierunkowana na uzupełnienie zapasów istniejących systemów i zaspokojenie najpilniejszych potrzeb. Mamy więc do czynienia z dwoma różnymi grupami priorytetów, zarówno dla naszej firmy, jak i rządów, którym służymy, ale oba są obecnie traktowane z najwyższą uwagą.

Omówiliśmy już w jakiś sposób współpracę z Polską, ale jaka jest perspektywa Northrop Grumman  w odniesieniu do innych państw w regionie, takich jak Szwecja, Finlandia, Czechy czy Rumunia? Wszystkie te kraje zwiększają swoje budżety obronne. Czy Northrop Grumman szuka nowych możliwości w tych krajach?

Tak, chciałabym podkreślić, że Warszawa jest dla nas punktem wyjścia w  działaniach zarówno w Europie Środkowej, jak i Wschodniej. A rozszerzenie NATO jest z pewnością szansą. Wierzymy, że Finlandia i Szwecja będą korzystać z doświadczeń i przykładu Polski, zwłaszcza w zakresie zintegrowanej obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej. Już byliśmy tego świadkami.

Polska była pierwszym międzynarodowym nabywcą systemu IBCS, częściowo dlatego, że miała na tyle hartu ducha, by stanąć u boku rządu USA, a z kolei rząd USA dostrzegł pojawienie się pilną potrzeby w Polsce i przyspieszył wydanie licencji eksportowej pozwalającej nam na prowadzenie prac w waszym kraju. Teraz Polska jest wzorem dla innych krajów europejskich, które mogą tu przyjechać i zobaczyć działający system, co naszym zdaniem może to być niezwykle korzystne dla polskiej bazy przemysłowej, z którą już nawiązaliśmy relacje, a także dla tych krajów.

Co Pani sądzi o programie European Sky Shield Initiative, wspólnego projektu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej prowadzonego przez Niemcy? W niektórych opiniach, które słyszeliśmy na ten temat, podkreślano, że na kolejnym etapie projektu wyzwaniem będzie integracja, połączenie różnych systemów krajowych w jeden ulepszony system europejsko-natowski.

Zdecydowanie uważam, że Zintegrowany System Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwrakietowej działa najlepiej, gdy jest zintegrowany na poziomie międzynarodowym. Ten system o otwartej architekturze umożliwia i faktycznie ułatwia integrację suwerennych zdolności i może łączyć ze sobą systemy różnych krajów. Właśnie o to chodzi Stanom Zjednoczonym w ramach współpracy z sojusznikami, że jeden system, taki jak IBCS, ułatwia integrację i dzielenie się wspólnym obrazem operacyjnym w celu obrony przestrzeni powietrznej.

Myślę więc, że wizja tego projektu może być łatwo spełniona przez IBCS. Polska jest już teraz w stanie zintegrować się z taką architekturą, ponieważ wybrała IBCS.

Również ochrona i obrona obszaru Morza Bałtyckiego jest i pozostanie priorytetem dla polskiego rządu. Po przystąpieniu Finlandii i Szwecji do NATO zyskał on na znaczeniu jako obszar napięć między Sojuszem a Rosją, a Bałtyk jest również ważny dla dostaw energii do Polski. Czy jako Northrop Grumman widzicie potencjał do wykorzystania nowych technologii w celu zwiększenia ochrony regionu Morza Bałtyckiego?

Widzimy takie możliwości. Jedną z rzeczy, która wzbudza mój największy entuzjazm i moim zdaniem zapewnia ważne zdolności w zakresie nadzoru i obserwacji, jest nasz program E-2D Advanced Hawkeye. System ten został zbudowany dla Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, został również zakupiony przez Francję i Japonię w trybie zagranicznej sprzedaży wojskowej (FMS). Wykazał również swoją skuteczność w dostarczaniu Ukrainie danych wywiadowczych, realizując zadania obserwacyjne w pobliżu jej granicy.

Tak więc samolot E-2D stanowiłby bardzo ważny dodatek do systemu bezpieczeństwa na Morzu Bałtyckim i oczywiście rozmawiamy z polskim rządem na temat tych zdolności. To przykład jednego z wielu systemów, które możemy dostarczyć.

Dziękuję za rozmowę.