GROM kupuje holenderskie wszędołazy [ANALIZA]

W postępowaniu rozpoczętym 2 kwietnia 2024 roku jednostka poszukiwała pojazdów specjalnych w liczbie 2 szt. z możliwością opcjonalnego zamówienia dodatkowych dwóch egzemplarzy w ramach przydzielonych środków finansowych. Co ciekawe, zamawiający przewiduje możliwość dwukrotnego wznowienia zamówienia, każdorazowo na kolejny okres z uwzględnieniem jej maksymalnego zakresu lub po wyczerpaniu środków w umowie zamówienia pierwotnego w przypadku możliwości dalszego jej finansowania.

Szczegółowe informacje dotyczące przedmiotu zamówienia zostały określone w części III Specyfikacji Warunków Zamówienia (SWZ) – Opis przedmiotu zamówienia, które ze względu na poufny charakter informacji przekazane były wyłącznie wykonawcom zaproszonym do składania ofert.

W ogłoszeniu o zamówieniu upublicznione zostały jedynie podstawowe parametry, które musiały spełniać poszukiwane przez GROM pojazdy. Chodziło więc o konstrukcje o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 5 ton, charakteryzujące się wysoką dzielnością terenową, posiadające świadectwo homologacji dopuszczające do ruchu po drogach RP. Zamawiający wyszczególnił też istotne dla niego parametry pojazdów:

• liczba miejsc: 5;
• jednostka napędowa o pojemność skokowej nie mniejszej niż 3000 cm³ (w toku dialogu z potencjalnymi wykonawcami wartość tę zmieniono na nie mniej niż 2900 cm), osiągająca moc nie mniejszą niż 215 KM i maksymalny moment obrotowy nie mniejszy niż 500 Nm. Konstrukcja silnika musi umożliwiać jego eksploatację w warunkach wystąpienia trybów awaryjnych (np. w wyniku ostrzału, uszkodzenia mechanicznego powodującego wyciek płynów eksploatacyjnych) do momentu jego całkowitego unieruchomienia w wyniku zużycia. Pojazd musi posiadać funkcję jego uruchamiania i dalszej eksploatacji w przypadku braku wymaganych płynów eksploatacyjnych, nieszczelności układów itp. do momentu jego całkowitego unieruchomienia;
• automatyczna skrzynia biegów;
• napęd 4x4;
• średnica zawracania nie większa niż 9 metrów;
• konstrukcja pojazdu musi posiadać możliwość zamontowania pakietów balistycznych zapewniających ochronę na poziomie minimum 1 według STANAG 4569.

Kryteria udzielenia zamówienia zostały określone w następujący sposób:

• cena, waga: 60%;
• jakość (jako moc silnika powyżej 215 KM, waga 10%;
• jakość (jako maksymalny moment obrotowy, nie mniej niż 500 Nm), waga: 10%;
• jakość (jako manewrowość – średnica zawracania), waga: 20%.

Oferta niderlandzkiej spółki Defenture B.V. otrzymała 100 pkt., z kolei druga ze złożonych ofert, od Rheinmetall Polska (przedstawiciela niemieckiej Rheinmetall AG) została odrzucona, zapewne ze względów formalnych.

Co kupił GROM?

Pierwszy prototyp nowego pojazdu nazwanego ATTV (ang. Air Transportable Combat Vehicle) zbudowano w 2013 r. Rok później zadebiutował w trakcie paryskiego salonu Eurosatory. Wtedy też wóz otrzymał oficjalną wojskową nazwę – VECTOR (ang. Versatile Expeditionary Commando Tactical Off Road). Produkcja seryjna pojazdów rozpoczęła się w 2017 r. Co ciekawe, jeden z prototypów był testowany w realnych warunkach bojowych, w trakcie działań holenderskich sił specjalnych w Mali, które operowały tam w ramach Wielowymiarowej Zintegrowanej Misji Stabilizacyjnej w Mali – MINUSMA (fr. Mission multidimensionnelle Intégrée des Nations Unies pour la Stabilisation au Mali).

Kręgosłup holenderskiego pojazdu stanowi wykonana ze stai nierdzewnej rama, która łączy cechy konstrukcji przestrzennej i wyposażonej w centralną rurę nośną. Dzięki temu uzyskano modułową platformę łatwą do dostosowania do potrzeb odbiorcy, która pod oznaczeniem GRF 5.12 jest bazą dla całej rodziny pojazdów.

Zastosowano niezależne zawieszenie wszystkich kół ze zdwojonymi amortyzatorami hydraulicznymi i sprężynami śrubowym, co w połączeniu z 18-calowymi kołami z oponami 275/70 R18 sprawia, że pojazd jest w stanie pokonać najtrudniejszy teren (prześwit: 340 mm dla pustego pojazdu, kąt natarcia 46,5 stopnia, kąt zejścia 43,5 st.).

Wysokoprężny, wielopaliwowy, 6-cylindrowy silnik Steyr M16 o pojemności 3,2 litra osiąga moc 160 kW/220 KM i moment obrotowy 550 Nm. Jest połączony z 6-biegową przekładnią automatyczną ZF oraz 2-biegową skrzynią rozdzielczą, która stale przekazuje napęd na obie osie. Dzięki temu pojazd może osiągać prędkość maksymalną 170 km/h (ograniczoną elektronicznie do 130 km/h). Zasięg operacyjny to 800 km.

Co ciekawe, pojazd ma też cztery koła skrętne (obie osie są takie same). Kierowanie czterema kołami (elektrohydrauliczny układ sterowania tylną osią) może być włączane i wyłączane przez kierowcę. Po aktywacji układu elektronika reguluje kąt skrętu tylnych kół, dostosowując go do prędkości. Przy niewielkich prędkościach promień skrętu wynosi jedynie 4,5 metra.

Przy długości 5100 mm, szerokości 1800 mm i wysokości od 1870 mm (bez obrotnicy, do transportu lotniczego) do 2205 mm pojazd mieści się w ładowni śmigłowca CH-47 Chinook, co było zresztą jednym z wymogów holenderskich specialsów. Może również być transportowany wewnątrz standardowego, 20-stopowego kontenera. Pusty pojazd waży 2776 kg, a jego ładowność wynosi 1440 kg (DMC pojazdu to 4600 kg).

Do tej pory pojazdy rodziny GRF 5.12 zamówiły siły specjalne z Holandii – KCT (Korps Commandotroepen) oraz NLMARSOF (ang. Netherlands Maritime Special Operations Forces), Szwajcarii – SKS (Schweizer Kommando Spezialkräfte), Niemiec – KSK (Kommando Spezialkräfte) oraz także w tym roku austriackie Jagdkommando.

Przypomnijmy, że 19 grudnia 2022 r. holenderska Organizacja Materiałów Obronnych – DMO (obecnie COMMIT) zawarła również kontrakt z Defenture B.V. na dostawę 41 taktycznych pojazdów zdolnych do transportu drogą powietrzną (ATTV). Wozy te, czyli Defenture GRF (znane pod wojskową nazwą VECTOR), są przeznaczone dla 11. Brygady Aeromobilnej (11 Luchtmobiele Brigade).

W sumie holenderski producent ma zamówienia na kilkaset pojazdów rodziny GRF, których użytkownikami będą głównie jednostki specjalne, i to przede wszystkim tzw. Tier 1. Trzeba to uznać za spory sukces niewielkiej firmy i stosunkowo młodej konstrukcji.

Na marginesie zakupu holenderskich wozów przez GROM warto wspomnieć o debiucie na Eurosatory 2024 cięższej platformy opracowanej przez holenderskiego producenta – Mammoth o ładowności ok. 4000 kg (DMC – 8800 kg), która wywodzi się z rodziny modułowych podwozi GRF 5.12. Konstrukcja ta stanowić będzie bazę dla zamówionych przez niemiecki Urzędem ds. Zakupów Obronnych Bundeswehry (BAAINB, niem. Bundesamt für Ausrüstung, Informationstechnik und Nutzung der Bundeswehr) pojazdów wsparcia UKF (Mittleres taktisches Unterstützungsfahrzeug Kommando Spezialkräfte) dla KSK.

W Paryżu prezentowany był też wóz Defenture GRF w wersji nośnika moździerza kal. 120 mm nazwanego Viper. Pojazd ten uzbrojony w moździerz Thales 2R2M jest efektem kooperacji Holendrów z hiszpańska firmą Escribano Mechanical & Engineering. Co ciekawe system ten można zamontować na dowolnym podwoziu GRF w ciągu kilku godzin bez trwałych modyfikacji. Jest to możliwe dzięki hydraulicznie rozkładanej na ziemi podporze, przenoszącej znaczne sił odrzutu bezpośrednio na glebę, a nie na podwozie pojazdu, przez co nie jest konieczne jego wzmocnienie i zachowana jest odpowiednia trwałość konstrukcji.

Viper może przewozić do 20 pocisków moździerzowych 120 mm. Maksymalny donośność wynosi 13 kilometrów przy strzelaniu amunicją z napędem rakietowym. System jest gotowy do strzału w 15 sekund i równie szybko może być złożony, co umożliwia pojazdowi szybkie opuszczenie stanowiska ogniowego.

Viper został zaprojektowany w celu zaspokojenia potrzeb holenderskich sił zbrojnych, stąd może być również skonfigurowany z innymi systemami moździerzowymi kal. 120 mm lub 81 mm, w zależności od wymagań użytkownika.

Flota GROM-u

Wśród wykorzystywanych przez JW GROM pojazdów można wymienić m.in. samochody Mercedes-Benz G270 CDI, HMMWV M1165A1 Special Ops oraz HMMWV M1151A1 w/B1 („odziedziczone” od Żandarmerii Wojskowej) pełniące rolę maszyn taktycznych w zespołach bojowych. Uzupełniają je samochody Ford F550 wyposażone w rampy szturmowe, które są przeznaczone do opanowywania wysokich obiektów (np. budynków, samolotów pasażerskich stojących na płycie lotniska). Z kolei jako pojazdy operacyjne wykorzystywane są m.in. Land Rovery Defender 110, Toyoty Hilux oraz opancerzone Range Rovery.