Czechy szukają uniwersalnej platformy kołowej

Otwarcie postępowania przetargowego przez czeskie ministerstwo obrony oznacza zmianę planów dotyczących pozyskania 50-82 sztuk tzw. uniwersalnej platformy kołowej dla wojsk inżynieryjnych (w trzech odmianach specjalistycznych). Miały one pierwotnie powstać na bazie australijskiego pojazdu minoodpornego Bushmaster, który preferowało czeskie Dowództwo Generalne. Wybór konstrukcji z antypodów wiązał się jednak z korzyściami dla rodzimej branży, ponieważ państwowa firma VOP CZ byłaby zaangażowana w jego częściową produkcję oraz wsparcie eksploatacji przez cały okres użytkowania.

Latem zeszłego roku na terenie wspomnianego zakładu miała miejsce prezentacja Bushmaster, podczas której obecni byli przedstawiciele czeskiego ministerstwa obrony oraz Sztabu Generalnego. Na korzyść konstrukcji z Australii miało przemawiać sprawdzenie jej w warunkach wojennych (m.in. na Ukrainie, gdzie ma zbierać dobre opinie), studium wykonalności z 2021 roku, wnioski z jego funkcjonowania podczas działań w Afganistanie oraz fakt, że poszukiwane trzy warianty wozów inżynieryjnych na nim oparte, jakie chcą pozyskać Czesi, są już dostępne. Informacje o tym wywołały spory szum w mediach i sprzeciw ze strony lokalnego przemysłu, który posiada własne rozwiązania w tej kategorii.

W wyniku zmiany decyzji czeskiego Ministerstwa Obrony planowane jest pozyskanie nowej platformy kołowej w ramach procedury otwartego przetargu. Modyfikacji uległa również zakładana liczba zamawianych egzemplarzy – obecnie mówi się o nawet 200 pojazdach. Rozszerzono również katalog wymaganych wariantów specjalistycznych o wersje przeznaczone dla żandarmerii wojskowej oraz wariant ewakuacji medycznej w formie opancerzonego ambulansu. Realizacja dostaw planowana jest na lata 2026–2032, a szacunkowa wartość kontraktu wynosi ok. 432 mln euro. Poniżej przedstawiono charakterystyki wybranych konstrukcji, które prawdopodobnie zostaną zaoferowane w postępowaniu przetargowym.

Patriot II to wielozadaniowy pojazd opancerzony w układzie 4x4 opracowany przez czeskie spółki Excalibur Army i Tatra Defence Vehicle (wchodzące w skład holdingu Czechoslovak Group) jako wariant rozwojowy wozu Patriot. Tym samym jego bazą jest podwozie samochodu ciężarowego Tatra T-815-7. Jednostkę napędową pojazdu stanowić mogą dwa silniki wysokoprężne: chłodzony powietrzem Tatra T3C-928-90 o pojemności 12,7 litra i mocy 410 KM lub chłodzony cieczą Cummins ISLe 9 o mocy 370 KM. Sprzężono z nimi automatyczną 6-biegową przekładnią Allison 4500SP. Układ napędowy umożliwia rozpędzenie ważącego 13-18 ton wozu (w zależności od wersji) do 110 km/h. Zasięg wynosi ponad 600 km przy 250-litrowym zbiorniku paliwa.

Uzbrojenie główne pojazdu stanowić może szeroka gama karabinów maszynowych kal. 7,62/12,7 lub 14,5 mm montowanych w zdalnie sterowanym module uzbrojenia. Zamiast nich możliwe jest zastosowanie granatników automatycznych kal. 30/40 mm lub nawet armat automatycznych 20 mm. Poziom ochrony balistycznej pojazdu to 2 (według normy STANAG 4569A) oraz 2a/2b, jeżeli chodzi o wytrzymałość przeciwminową. Istnieje możliwość podwyższenia tych parametrów: do poziomu 4 w przypadku ochrony balistycznej oraz 3a/3b w przypadku przeciwminowej.

Gerlach to wielozadaniowy pojazd opancerzony w układzie 4x4 opracowany przez słowackie przedsiębiorstwo Zetor. Za napęd pojazdu odpowiada silnik wysokoprężny MTU 6R 106 TD21 o mocy 326 KM, z którym sprzężono automatyczną 6-biegową skrzynią, co pozwala rozpędzić go do 125 km/h. Masa bazowa pojazdu to 12 ton, zaś ładowność określono na maksymalnie 2000 kg (samo podwozie ma nośność 14 000 kg). Ochrona balistyczna pojazdu jest zgodna z poziomem 1 (według normy STANAG 4569A) oraz 2a/2b, jeżeli chodzi o wytrzymałość przeciwminową. Istnieje możliwość podwyższenia tych parametrów: do poziomu 3 w przypadku ochrony balistycznej oraz 3a/3b w przypadku przeciwminowej. Uzbrojenie pojazdu może stanowić szeroka gama karabinów maszynowych montowanych w otwartym stanowisku strzeleckim lub zdalnie sterowanym module uzbrojenia. Zamiast nich możliwe jest zastosowanie granatników automatycznych kal. 30/40 mm lub nawet armat automatycznych 20-30 mm.

Mars S-330 to wielozadaniowy pojazd opancerzony opracowany przez czeskie przedsiębiorstwo SVOS, mogący występować w układzie 4x4, jak i 6x6 (w trakcie opracowywania). Wóz ma zapewniać wysoki poziom ochrony przed amunicją pistoletową, karabinową oraz wybuchami. Jednostkę napędową pojazdu jest chłodzony chłodzonym cieczą, rzędowy, 6-cylindrowy silnik wysokoprężnym z turbodoładowaniem, o pojemności 7,2 litra i mocy 326 KM (240 kW), co przy masie własnej wynoszącej do 14 000 kg pozwala na rozpędzenie go do 110 km/h. W przypadku potencjalnej wersji 6x6 waga wozu ma wynieść blisko 20 ton. Mars ma posiadać dobre właściwości terenowe m.in. dzięki możliwości indywidualnego regulowania prześwitu każdego koła. Dopuszczalna ładowność to 2 tony, a zasięg operacyjny wynosi 800 km.

Bushmaster to pojazd minoodporny klasy MRAP, opracowany przez firmę Thales Australia. Jego historia sięga 1993 roku, kiedy to Siły Zbrojne Australii (Australian Defence Force – ADF) zainicjowały program Bushranger, którego celem było pozyskanie nowych opancerzonych pojazdów do transportu piechoty zmotoryzowanej (IMV –Infantry Mobility Vehicle). Miały one zastąpić wykorzystywane dotąd w tej roli terenowe ciężarówki typu Unimog.

Prace nad prototypem rozpoczęto w styczniu 1997 roku, a pierwszy egzemplarz ukończono we wrześniu tego samego roku. Projekt pojazdu powstał w zakładach Perry Engineering przy współpracy z irlandzką firmą Timoney Technology Ltd. W kolejnej fazie program został przejęty przez głównego przemysłowego partnera ADF – Australian Defence Industries Ltd. (ADI), która obecnie funkcjonuje pod nazwą Thales Australia.

Dopuszczalna masa całkowita pojazdu wynosi ponad 15 ton. Wóz wyposażony jest w silnik Caterpillar 3126E o poj. 7,2 litra, osiągający moc 226 kW/ 300 KM, współpracujący z automatyczną przekładnią ZF 6HP502 o sześciu przełożeniach. Bushmaster przewozi dziewięciu żołnierzy (plus kierowca) z maksymalną prędkością 100 km/h, a jego zasięg wynosi 800 km. Podstawowe opancerzenie kadłuba wykonane jest na poziomie I wg STANAG 4569, ale może zostać ono zwiększone poprzez montaż dodatkowych osłon do poziomu III. Ochrona przed odłamkami oraz przeciwminowa na poziomie V wg STANG 4569, a w przypadku min, czy improwizowanych ładunków przekracza ona poziom III a/b (ekwiwalent 8 kg TNT).

Są to bardzo dobrze oceniane pojazdy, sprawdzone m.in. podczas wojny w Afganistanie. Ich uzbrojenie może stanowić szeroka gama systemów lufowych jak karabiny czy armaty automatyczne, czy granatniki automatyczne. Mogą one zostać umieszczone na obrotnicy/ZSMU lub systemie wieżowym. Obecnie znajdują się na stanie sił zbrojnych takich krajów jak m.in. Australia, Indonezja, Ukraina, Japonia, Wielka Brytania czy Holandia.