Policja jest umundurowaną i uzbrojoną formacją służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Obecny swój kształt zawdzięcza Ustawie o Policji z 6 kwietnia 1990 roku.

Historia Policji

Policja Państwowa została powołana ustawą Sejmu II Rzeczypospolitej z 24 lipca 1919 r. Na pamiątkę tego wydarzenia współczesna Policja obchodzi swoje święto 24 lipca.

W 1939 r. korpus policyjny liczył około 30 tys. funkcjonariuszy. W czasie kampanii wrześniowej, zginęło prawie 2 tys. policjantów a ok. 12 tys. trafiło do sowieckiej niewoli. Prawie 6 tys. z nich zamordowano wiosną 1940 r. i spoczywa dziś na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje, największej na świecie policyjnej nekropolii, otwartej i poświęconej 2 września 2000 r.

17 grudnia 1939 r. w Generalnym Gubernatorstwie powołano Policję Polską (granatową), podległą niemieckiej policji porządkowej. Polskie Państwo Podziemne tworzyło struktury policyjne przy Komendzie Głównej Armii Krajowej. 1 sierpnia 1944 r., w dniu wybuchu Powstania Warszawskiego, polskie władze rozwiązały formalnie Policję Państwową.

7 października 1944 r. dekretem Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego komunistyczne władze powołały Milicję Obywatelską, w której służbę pełniło na początku prawie 60 tys. funkcjonariuszy. W 1952 r. Polska zerwała wszelkie kontakty z Interpolem, chociaż była jednym z 20 państw, które go założyły w 1923 r.

Po transformacji ustrojowej, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na nowo powołał Policję. Formacja wróciła do struktur międzynarodowych - już 27 września 1990 r. Polska została ponownie członkiem Interpolu, a 23 grudnia 1991 r. wstąpiła do International Police Association (IPA).

Policja jest największą polską formacją spośród wszystkich służb mundurowych. W jej szeregach służy blisko sto tysięcy policjantów wspieranych przez około dwadzieścia tysięcy pracowników cywilnych.

Stan zatrudnienia na dzień 1 stycznia 2012 r:

• Policjanci: stan etatowy – 102 309, stan zatrudnienia – 97 421, wakaty – 4 994, liczba etatów finansowanych przez samorządy lokalne – 106.


• Zatrudnienie policjantów wg służb: stan etatowy / stan zatrudnienia (bez szkół policji): kierownictwo – 1 865 / 1 817, służba kryminalna – 33 735/ 31 965, służba prewencyjna – 62 708/ 59 769, służba wspomagająca – 3 018/ 2 94.


• Zatrudnienie policjantów wg korpusów: oficerowie – 13 050, aspiranci – 43 522, podoficerowie – 31 683, szeregowcy – 9 060.


• Staż służby w Policji: do 3 lat – 8 439, od 3 do 10 lat – 33 429, od 11 do 15 lat - 18 325, od 16 do 20 – 15 779, od 21 do 30 – 20 308, powyżej 30 lat –1141.


• Wiek policjantów: do 25 lat –3 193, od 25 do 30 – 14 850, od 31 do 40 –46 027,od 41 do 50 – 28 553, powyżej 50 lat – 4 798.


• Wykształcenie policjantów: wyższe – 39 064, policealne –2 546, średnie – 55 609, zawodowe, podstawowe – 202.


• Korpus Służby Cywilnej: stan etatowy – 12 136,5; liczba zatrudnionych osób – 11 839.


• Pozostali pracownicy cywilni: liczba zatrudnionych osób – 13 056.

Policja składa się z następujących służb:

• kryminalnej (w tym śledczej i do spraw z walką z przestępczością gospodarczą)


• prewencyjnej (w tym oddziałów prewencji i pododdziałów antyterrorystycznych)


• wspomagającej (administracja, logistyka)

W skład Policji wchodzą też:

• Wyższa Szkoła Policji, ośrodki szkolenia i szkoły policyjne,


• jednostki badawczo – rozwojowe.


• policja sądowa.

W strukturze Policji działają również, min. Centralne Biuro Śledcze i Biuro Operacji Antyterrorystycznych bezpośrednio podległe Zastępcy Komendanta Głównego Policji.

Centralne Biuro Śledcze (CBŚ) to komórka organizacyjna polskiej Komendy Głównej Policji, mająca za zadanie zwalczanie przestępczości zorganizowanej, transgranicznej, narkotykowej i gospodarczej oraz rozpoznawanie i rozpracowywanie szczególnie groźnych grup przestępczych. CBŚ zostało powołane 15 kwietnia 2000 roku przez KGP. Powstało ono z połączenia działającego od 1994 roku Biura do Walki z Przestępczością Zorganizowaną oraz działającego od 1997 roku Biura do Spraw Narkotyków.

Biuro Operacji Antyterrorystycznych (BOA) to samodzielna część struktury Komendy Głównej Policji kierowana przez dyrektora. Do głównych zadań tej komórki należy: zwalczanie terroryzmu, prowadzenie negocjacji policyjnych, zatrzymywanie przestępców bardzo niebezpiecznych, uwalniania zakładników, a także koordynowanie i nadzorowanie działań Samodzielnych Pododdziałów Antyterrorystycznych Policji (SPAP - pododdział antyterrorystyczny działający w ramach Policji przy największych Komendach Wojewódzkich, również CBŚ ma pododdział wzorowany na AT, zwany Zarządem Operacji Specjalnych).

Do ustawowych zadań Policji należy:

• ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przez bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra


• ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania,


• inicjowanie i organizowanie działań, których celem jest zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń, a także zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi,


• wykrywanie przestępstw i wykroczeń, a także ściganie ich sprawców,


• sprawowanie nadzoru nad strażami gminnymi (miejskimi) i nad specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami ochronnymi (w zakresie określonym w odrębnych przepisach),


• sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów porządkowych i administracyjnych, związanych z działalnością publiczną bądź obowiązujących w miejscach publicznych,


• współpraca z policjami innych państw i ich organizacjami międzynarodowymi(podstawą tej współpracy są umowy i porozumienia międzynarodowe oraz inne przepisy),


• gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych,


• prowadzenie bazy danych, która zawiera informacje o wynikach analizy DNA,


• utworzenie, korzystanie i utrzymanie systemu informacyjnego, który umożliwia organom administracji rządowej i organom sprawiedliwości dostęp do danych zgromadzonych w Systemie Informacyjnym Schengen (a także ich przekazywanie).

Policja należy do struktury administracji państwowej, a centralnym jej organem i zarazem przełożonym wszystkich funkcjonariuszy jest Komendant Główny Policji,  podległy Ministrowi Spraw Wewnętrznych.

Komendant Główny Policji, nadinspektor Marek Działoszyński. Urodzony w 1962 roku w Trzebiatowie na Pomorzu Zachodnim. Ma żonę i dwoje dzieci. Jest absolwentem wydziału prawa i administracji filii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nadinspektor Działoszyński służbę w Policji rozpoczął w 1985 roku. Pracował w różnych jednostkach, przechodząc wiele szczebli kariery zawodowej. Służbę rozpoczął od pracy patrolowej w Międzyrzeczu. Przebieg służby na stanowiskach kierowniczych: komendant komisariatu w Skwierzynie, dyrektor Biura Spraw Wewnętrznych, komendant wojewódzki Policji w Łodzi, od 10 stycznia 2012 roku komendant główny Policji.

Komendantowi Głównemu Policji podlegają komendanci wojewódzcy, powiatowi, rejonowi oraz komendanci komisariatów. Policja funkcjonuje w systemie administracji jako administracja zespolona.

W terenie zespolenie to jest widoczne jako zwierzchnictwo wojewody (wojewoda nie ma jednak możliwości powoływania i odwoływania organów policji – może jedynie opiniować kandydatury poszczególnych osób).

Sprzęt i uzbrojenie Policji.

Policja polska posiada ponad 12 tysięcy radiowozów, oznakowanych i nieoznakowanych. W 2009 r. wysłużone Polonezy zostały zastąpione autami marek: Kia Ceed, Alfa Romeo 159, Fiat Bravo, Opel Vectra, Skoda Superb i Octavia, Opel Astra i VW Passat.

W skład policyjnej floty wchodzą również:

Samochody osobowo - terenowe:

• Nissan Navara, Pathfinder


• Kia Sorento

Furgony i autobusy

• Fiat Ducato


• Mercedes Sprinter


• Renault Trafic


• Opel Vivaro


• Autosan


• Kapena/Iveco

A także:

• skutery


• samochody osobowe z mobilnymi terminalami dostępu -


• samochody osobowe terenowe AWGŁ


• samochody osobowe operacyjno konwojowe


• motocykle ciężkie


• łodzie motorowe

Podstawowymi typami broni używanej przez funkcjonariuszy są pistolety Glock, i Walther P-99. Ponadto policjanci dysponują następującymi rodzajami różnego rodzaju uzbrojenia:

Pistolety samopowtarzalne:

• 9x19 mm CZ mod. 75, 75B, 85


• 9x18 mm P-64


• 9x18 mm P-83

Karabinki szturmowe:

• 7,62x39 mm AK, AKM, AKMS


• 5,56x45 mm H&K 416


• 7,62x51 mm H&K 417


• 5,56x45 mm H&K G-36, G-36 C, G-36 K

Karabiny wyborowe:

• 7,62x54R SWD


• 308 TRG 21, .308 TRG 22, .338 TRG 42

Pistolety maszynowe:

• 9x19 mm Glauberyt


• 9x19 mm H&K MP-5, MP-5A3, MP-5 K PDW


• 9x19 mm H&K UMP


• 9x19 mm UZI


• 5,7x28 mm P-90

Ręczne karabiny maszynowe:

• PK, PKM, PKMN, PKMS, PKMSN

Strzelby gładkolufowe:

• Mossberg, Imperator, Benelli, Remington, Hatsan

Współpraca międzynarodowa.

Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje współpracy podejmowanej przez policję Polską z partnerami zagranicznymi. Współpraca pozaoperacyjna polega, m.in. na tworzeniu prawa unijnego oraz poznawaniu rozwiązań prawnych i przepisów obowiązujących w innych krajach. To także nawiązywanie kontaktów zawodowych i osobistych, dzięki którym buduje się wzajemne zaufanie.

W ramach współpracy pozaoperacyjnej odbywa się również wymiana i współpraca szkoleniowa z innymi instytucjami policyjnymi z państw członkowskich UE. Służą temu, m.in.  Europejska Akademia Policyjna CEPOL (Collège Européen de Police) oraz Środkowo -Europejska Akademia Policyjna MEPA (Mitteleuropäische Polizei akademie), która obejmuje również kraje spoza Unii Europejskiej.

Drugim typem współpracy międzynarodowej jest współpraca operacyjna. To przede wszystkim wymiana informacji w ramach strefy Schengen, EUROPOLu, INTERPOLu, współpraca w ramach sieci oficerów łącznikowych, korzystanie z wspólnych baz danych. To również wspólne pościgi, patrole, obserwacja transgraniczna, najczęściej z parterami z Czech, Niemiec i Słowacji.

Polska Policja uczestniczyła również od marca 1992 r. w wielu misjach pokojowych pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Unii Europejskiej oraz Unii Zachodnioeuropejskiej, głównie na terenie państw byłej Jugosławii, a także w Tadżykistanie, Iraku, Sudanie i Gruzji. Łącznie wzięło w nich udział  1170 policjantów, z czego 4 zginęło a 18 zostało rannych.

Obecnie polscy policjanci pełnią służbę w ramach 4 misji pokojowych, jednej pod auspicjami ONZ (3 ekspertów policyjnych w Liberii) i 3 misjach UE (EUPOL - Afganistan, EUMM - Gruzja, EULEX - Kosowo).

Policyjna Misja Unii Europejskiej w Afganistanie (EUPOL Afghanistan) została powołana Decyzją Rady Unii Europejskiej z dn. 30 maja 2007 roku (Nr 2007/369/CFSP). Mandat Misji zobowiązuje EUPOL do współdziałania z władzami afgańskim w reformowaniu, restrukturyzacji oraz szkoleniu Narodowej Policji Afganistanu - ANP (Afghan National Police),  a także uprawnia do współpracy z międzynarodowymi siłami koalicyjnymi ISAF, misją szkoleniową NATO (NATM-A) w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, organów ścigania i zwalczania przestępczości. Jej mandat przewiduje jej zakończenie 31 maja 2013 roku.

Misja EUPOL Afganistan liczy ok. 300 członków (w tym ok.180 doradców policyjnych) z 27 państw (24 z UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Węgry, Wlk. Brytania, Włochy oraz Kanada, Nową Zelandia, Norwegia i Chorwacja spoza UE).

Polski Kontyngent Misji Policyjnej Unii Europejskiej w Islamskiej Republice Afganistanu (EUPOL Afganistan) powołano Uchwałą Rady Ministrów nr 220/2007 z dnia 30 października 2007 r. W jego skład wchodzi trzech policyjnych ekspertów (Komend Wojewódzkich Policji w Gdańsku, Poznaniu,  i Białymstoku) IV-go Polskiego Kontyngentu Policyjnego, którzy rozpoczęli misję w lipcu 2011 r. Pracują oni w charakterze doradców i trenerów w Kwaterze Głównej w Kabulu oraz Prowincjach Chaghcharan i Mazar e Sharif.

(MMT)