Nowy rok i nowe przepisy mundurowe

Wzory mundurów oraz innych elementów wyposażenia podlegają zmianom co kilka lat, zmienia się także otoczenie i warunki służby. Nie dziwi zatem fakt i potrzeba wprowadzenia zmian w obowiązujących przepisach. Dodatkowo tym razem postawiono mocno na komunikację – każdy żołnierz ma możliwość zapoznania się z nowelizacją przepisów oraz poradnikiem opracowanym i udostępnionym online przez Szefostwo Służby Mundurowej Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. To jakościowa zmiana zasługująca na słowa uznania. Oby w obszarze dostarczania przedmiotów mundurowych nastąpiła także podobna zmiana jakościowa. Pomimo wielu wysiłków ze strony Inspektoratu nadal jest tu dużo do zrobienia, o czym świadczą m.in. dyskusje wokół tematu pierwszeństwa w dostępie do mundurów i wyposażenia na linii wojska operacyjne – wojska obrony terytorialnej.

Zmiany w przepisach

Nowelizacja wprowadza szereg istotnych zmian, które były wyczekiwane przez żołnierzy. Ubiór polowy oraz ćwiczebny wskazano w przepisach jako zasadniczy podczas wykonywania obowiązków służbowych, o ile z ich charakteru nie wynika konieczność noszenia munduru wyjściowego. Dla wszystkich żołnierzy wprowadzono kapelusz polowy jako nakrycie głowy dopuszczone do munduru polowego, do tej pory kapelusz był wykorzystywany w działaniach poza granicami państwa. Kolejna nowość to możliwość noszenia koszulobluzy pod kamizelkę wpuszczonej w spodnie munduru polowego bez nakładania kamizelki – również w kraju.

Wprowadzane są nowe przedmioty mundurowe – koszule polowe oraz koszule ćwiczebne Marynarki Wojennej. Będą one noszone przez żołnierzy: z zapiętymi guzikami lub z rozpiętym jednym guzikiem, wpuszczone w spodnie munduru lub opuszczone na spodnie munduru, przy czym, w zestawie z pasem koloru białego, pasem żołnierskim wpuszczone w spodnie munduru.

Nowością jest możliwość noszenia oznak stopni na prawym rękawie bluzy polowej i koszulobluzy oraz w miejscu wszycia taśmy samosczepnej koszulki polowej i koszulki ćwiczebnej MW. Przepisy pozwalają także na noszenie spinki do krawata w każdym wariancie ubioru, w którym nosi się krawat.

Określono, że ubiorem właściwym dla żołnierzy jednostek pływających Marynarki Wojennej RP, Inspektoratu Marynarki Wojennej, dowództw flotylli, Akademii Marynarki Wojennej i Centrum Operacji Morskich jest ubiór ćwiczebny w kolorze granatowym. Kolor ten określono jednoznacznie jako właściwy dla ubioru służbowego żołnierzy Marynarki Wojennej RP.

Nowością jest także zezwolenie na noszenie przedmiotów stanowiących środki ochrony indywidualnej, kamizelek ochronnych i oraz elementów odblaskowych podczas realizowania obowiązków służbowych – do tej pory formalnie nie było to możliwe jednak stało się praktyką wynikającą z warunków służby oraz BHP.

Dzięki nowelizacji kobiety żołnierze mogą nosić spodnie niezależnie od temperatury otocznia oraz przy niskich temperaturach kozaki. Natomiast mężczyźni zyskają nowy przedmiot mundurowy – zimowe trzewiki galowe., a kurtki ubrania ochronnego żołnierze będą mogli nosić w składzie ubioru polowego.

Kolejna zmiana sprawi, że mundur wojskowy będzie częściej widoczny na ulicach. Przepisy zezwalają już bowiem na noszenie ubioru wieczorowego, galowego, wyjściowego, służbowego, polowego oraz ćwiczebnego w czasie, gdy żołnierze przemieszczają się do miejsca wykonywania obowiązków służbowych oraz powrotu do miejsca zamieszkania.

Uregulowano także kwestię związaną z użytkowanie przedmiotów w trakcie testów i prowadzonych badań użytkowych. Przedmioty te będą mogli nosić tylko użytkownicy będący w grupie testowej.

Wprowadzono zmianę katalogu osób uprawnionych do zachowania uprawnień do umundurowania galowego po zmianie rodzaju Sił Zbrojnych, jednostki wojskowej i specjalności – dodano Dowództwo Garnizonu Warszawa, a usunięto jednostki bezpośrednio podporządkowane pod Dowództwo Operacyjne RSZ. Dodatkowo zgodnie z przepisami żołnierze instytucji i dowództw ujętych w tym katalogu są uprawnieni do zachowania nakrycia głowy wykorzystywanego z mundurem polowym. Nowelizacja wprowadza zapisy o możliwości zwolnienia z obowiązku przemundurowania w przypadku zmiany rodzaju Sił Zbrojnych. Do tej pory kwestie te regulowano na poziomie rozporządzenia w sprawie norm należności dla żołnierzy zawodowych i pełniących służbę kandydacką.

Nowością jest kapelusz huculski, który będzie wykorzystywany jako nakrycie głowy przez żołnierzy 22. Karpackiego batalionu piechoty górskiej podczas wystąpień z peleryną podhalańską. W przypadku popularnej Czarnej Dywizji – 11 Dywizji Kawalerii Pancernej rozszerzono o ubiór wyjściowy katalog ubiorów, do których nosi się krawat oraz pochewką koloru czarnego jako oznaki rozpoznawcze. Żołnierze noszący stopnie od młodszego do starszego chorążego sztabowego korzystali będą z nowego wzoru czapki rogatywki, kapelusza podhalańskiego oraz huculskiego. W przypadku tych ostatnich wskazano sposób wykonania znaku orła wojskowego.  

Marynarze zyskują zaś możliwość noszenia oznaki przynależności państwowej na półpłaszczach marynarskich i nie będą już mieli obowiązku noszenia odznak identyfikacyjnych z nazwiskiem do ubioru wieczorowego, jednocześnie określono miejsce noszenia tej odznaki na swetrze (po lewej stronie symetrycznie nad górną krawędzią swetra). Kolejna zmiana dotycząca marynarzy to nowy sposób rozmieszczenia oznak stopni wojskowych na naramiennikach koszulobluz (tzw. miniaturek). Inna zmiana to pomniejszenie oznaki stopnia wojskowego na pasku czapki garnizonowej i kapelusza damskiego Marynarki Wojennej (gwiazdka o wymiarach do 13 mm), z kolei sznur galowy nie jest już w składzie ubioru wieczorowego MW RP. 

W przepisach określono także kolory otoków dla żołnierzy Dowództwa Garnizonu Warszawa biorących udział w wystąpieniach o charakterze reprezentacyjnym jako granatowy, pełniących służbę w 10. Pułku Samochodowym jako pomarańczowy.

Określono dla lotników, że ocieplacz do kurki pilota i tropikalnej kurtki pilota może być wykorzystywany samodzielnie w składzie ubiorów specjalnych personelu latającego.

Kolejna zmiana to wprowadzenie zasad noszenia pasa koloru białego przez żołnierzy Żandarmerii Wojskowej podczas służb dyżurnych, konwojowania, służby asystencyjnej oraz regulacji ruch drogowego wraz z zestawami ubioru polowego. Usunięto koalicykę ze składu ubioru wykorzystywanego podczas kontroli ruchu drogowego oraz w czasie wydawania poleceń lub dawania sygnałów na drodze, a beret koloru szkarłatnego określono jako właściwy dla wszystkich struktur ŻW.

Określone zostały także zasady noszenia oznak specjalnych np. Legii Akademickiej zamiennie z oznakami rozpoznawczymi.

Zmiany to także nowe zestawy ubiorów galowego, polowego, ćwiczebnego, specjalnego i sprotowego w zależności do przynależności do rodzaju Sił Zbrojnych, jednostek wojskowych oraz specjalności oraz nowe wzory i nazwy przedmiotów umundurowania i wyekwipowania. Ponadto w znowelizowanych przepisach określono terminy, do których może być noszone umundurowanie dotychczasowych wzorów – czyli takich, które nie zostały utrzymane w znowelizowanym rozporządzeniu.

Poradnik i materiały

Pełny zakres informacji na temat zmian można znaleźć na stronie internetowej Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, w tym poradnik, akty prawne, wykaz zmian, opisy i wizualizacje poszczególnych ubiorów i wiele innych informacji.