Szwedzkie transportery opancerzone w służbie Ukrainy

W maju 2024 roku Szwecja zadeklarowała przekazanie Ukrainie wszystkich znajdujących się na stanie jej armii gąsienicowych transporterów opancerzonych PBv 302 (Pansarbandvagn 302). Oznaczało to donację 200/239/250 (dane nie są dokładne poza tym, że mowa o przynajmniej 200 wozach) pojazdów w kilku wariantach (głównie klasycznej taksówki piechoty). Uzupełniłyby one luki powstałe w jednostkach wykorzystujących np. masowo dostarczane do Kijowa amerykańskiej produkcji M113 wielu odmian. Pod koniec września transport kolejowy pewnej liczby takich pojazdów został zauważony na dworcu w miejscowości Eskilstuna, co oznaczało rozpoczęcie ich dostaw na Ukrainę.

Co ciekawe, na początku października transport kolejowy ze szwedzkimi transporterami został zauważony w czeskiej miejscowości Uście nad Łabą. Już na koniec tego samego miesiąca ukraińskie Wojska Lądowe w serwisie YouTube udostępniły nagranie pokazujące proces szkolenia żołnierzy z obsługi opisywanego pojazdu, co oznaczało wdrożenie go do służby. Wcześniej, bo we wrześniu szwedzkie ministerstwo obrony informowało o przekazaniu Ukrainie 200 PBv 302.

Na koniec listopada pojawiło się kolejne nagranie ukazujące transport kolejowy opisywanych wozów, jednak pochodzić ma ono z granicy niemiecko-polskiej. Czy każde z nagrań przedstawia tę samą partię PBv 302? Nie wiemy, liczba przekazywanych Ukrainie pojazdów jest duża, więc możliwe jest, że każde z nagrań dotyczy innych transporterów, które wysyłano w różnych terminach i odmiennych trasach dla zmylenia ewentualnych rosyjskich obserwatorów. Widoczne na nagraniu pojazdy mają odmienne wyposażenie, co wskazuje na wysłanie Ukrainie kilku odmian jak np. klasycznego transportera opancerzonego czy wozu dowodzenia.

Ukraińscy żołnierze mają cenić sobie łatwość prowadzenia szwedzkiego transportera, praktyczną konstrukcję oraz komfort jazdy. Trafiły one na wyposażenie m.in. 36. Samodzielnej Brygady Piechoty Morskiej. Obecnie pewna ich liczba bierze udział w walkach na terenie obwodu kurskiego, gdzie miano zauważyć przynajmniej jednego PBv 302 w odmianie Epbv 3022, czyli wozu rozpoznania dla artylerii. Otrzymał on dodatkową osłonę prętową na przodzie oraz boku kadłuba. Egzemplarz na filmie zaś posiada oprócz tego całą „kopułę” siatkową mającą jeszcze bardziej zabezpieczyć go przed atakami ze strony dronów (chociaż zwiększa także drastycznie jego widoczność).

Co do samych transporterów opancerzonych PBv 302, zostały one wycofane całkowicie z linii w roku 2014. Zastąpiły je wdrażane od lat wozy rodziny Strf 9040. Pod kątem opancerzenia bazowego są to klasyczne transportery opancerzone, które będą wykonywać zadania podobne jak używane dotychczas M113 czy MT-LB. Ciekawostką tutaj jednak jest uzbrojenie główne, którym nie jest karabin maszynowy, a działko automatyczne HS.404 kal. 20 mm. Tym samym działonowy może z powodzeniem eliminować rosyjskie transportery opancerzone, a nawet bojowe wozy piechoty jak BMP-1/2. Ukraińska armia obecnie używa już jej jugosłowiańskiej kopii w postaci Zastavy M55/75, zatem mogą one używać tożsamej amunicji.

PBv 302 (Pansarbandvagn 302) to szwedzki gąsienicowy transporter opancerzony opracowany w latach 60 XX wieku przez przedsiębiorstwo Hägglund & Söner. Uzbrojenie główne pojazdu stanowi armata automatyczna Hispano-Suiza HS.404 (określona lokalnie jako automatkanon m/47D) kal. 20 mm z zapasem amunicji wynoszącym 300 naboi kalibru 20x110 mm. Według pojawiających się informacji mają one pochodzić ze złomowanych myśliwców odrzutowych Saab 29. Z armatą sprzężony został uniwersalny karabin maszynowy Ksp 58 kalibru 7,62 mm (szwedzka odmiana FN MAG). Wszystko to zostało umieszczone w jednoosobowej wieży po prawej stronie wozu.

Kadłub transportera wykonany jest z płyt stalowych o maksymalnej grubości dochodzącej do 23 mm, zaś masa własna wozu to około 14 ton. Za napęd odpowiada silnik wysokoprężny Volvo THD 100 o mocy 270/280 KM, pozwalający na osiągnięcie prędkości maksymalnej wynoszącej 66 km/h po drodze utwardzonej. Załogę PBv 302 stanowią 3 osoby (dowódca, działonowy oraz kierowca), zaś desant może stanowić do 8 żołnierzy. Obecnie jedynym użytkownikiem opisywanej konstrukcji jest Ukraina (wcześniej była to Szwecja, która zastąpiła je pojazdami rodziny Strf 9040).