Rosjanie masowo przywracają do służby armaty polowe?

O tym, że Rosjanie przywrócili tego typu armaty polowe do służby, pisałem pod koniec czerwca bazując na nagraniu z początku tamtego miesiąca. Wskazuje to, że proces przywracania ich do służby nie ma wymiaru epizodycznego, a jest on stopniowy i konsekwentny. Pojawienie się „tak późno” armat M-46 w rosyjskiej armii jako uzupełnienia strat w artylerii ciągnionej jest zaskoczeniem, ponieważ mimo wieku mają one dobre parametry taktyczno-techniczne. Teraz jednak w mediach społecznościowych pojawiają się kolejne nagrania i zdjęcia przedstawiające transport do jednostek lub na front wspomnianych armat. Podczas jednego z takich transportów doszło nawet do wypadku w pobliżu miasta Nowoczerkask w obwodzie rostowskim. Do końca zeszłego roku ze składnic wojskowych miało zniknąć jedynie kilkadziesiąt, jednak w obecnym okresie kalendarzowym proces ten miał przyspieszyć.

Największym problemem użyciu armat polowych M-46 jest amunicja nietypowego kalibru, której zapasy jednak Rosjanie wciąż mogą posiadać (wątpliwe) lub są w stanie pozyskać ją z Iranu, lub Korei Północnej. W przypadku użycia pocisków z tego drugiego kraju są dostępne potwierdzające to zdjęcia. Tym samym jest to już kolejny typ efektorów, jaki Rosjanie pozyskują od reżimu Kim Dzong Una. Pod względem donośności M-46 przewyższa wiele typów artylerii jak poradzieckie haubice D-20/30, prawie dorównując znacznie nowszej 2A65 Msta-B. Tym samym pozwala to na jakościowe uzupełnienie strat, chociaż rodzi problem natury logistycznej w postaci konieczności stałych dostaw amunicji nieużywanego już prawie w rosyjskiej artylerii kalibru (z wyjątkiem nadbrzeżnych A-222) i oraz części zamiennych- szczególnie luf. Według pojawiających się w otwartych źródłach danych Rosjanie mają posiadać w rezerwie sprzętowej (według raportu Military Balance za rok 2021) około 650 armat polowych M-46, zatem jest to spory zasób, z którego można uzupełniać straty ponoszone w innego typu artylerii ciągnionej. Część z nich mogła zostać dostarczona do Syrii przed rozpoczęciem inwazji na Ukrainę.

M-46 to radziecka armata polowa kal. 130 mm produkowana w latach 1951-1971. Powstała na bazie armaty morskiej M-36 będącej na wyposażeniu okrętów wojennych czy fortyfikacji nadbrzeżnych. Produkowana była także m.in. w Chinach pod oznaczeniem Typ 59. Donośność jej określa się na 27,5 km przy użyciu standardowej amunicji i nawet 38 km przy zastosowaniu pocisków z gazogeneratorem. Dla porównania wiele samobieżnych systemów artyleryjskich, jak 2S3 Akacja charakteryzuje się znacznie mniejszym zasięgiem ostrzału, określanym na 18-23 km przy użyciu większości typów amunicji. Prędkość wylotowa pocisku w przypadku tej armaty wynosi około 900 m/s. Maksymalna szybkostrzelność to prawdopodobnie 6-7 strzałów na minutę.

W Indiach została ona posadowiona na podwoziu czołgu podstawowego Vijayanta (licencyjna indyjska odmiana Vickersa Mk.1) tworząc system artyleryjski M-46 Catapult. Armaty M-46 były powszechnie używane przez syryjską armię podczas wojny domowej w tamtym kraju, kilka z nich zostało posadowionych na dopancerzonych ciężarówkach 8x8 Mercedes-Benz 4140 tworząc improwizowaną samobieżną kołową armatoahubicę. Jej modyfikacja została wykorzystana w prototypowym radzieckim czołgu ciężkim IS-7. Obecnie armata ta jest używana przez m.in. Rosję, Ukrainę, Chorwację, Iran, Indie, Libię, Syrię, Serbię, Irak, Egipt, Azerbejdżan czy Pakistan.