Sea Breeze to międzynarodowe manewry wojskowe odbywające się na terenie Ukrainy od 1997 r. Ostatnie przed pełnoskalową inwazją Federacji Rosyjskiej ćwiczenia Sea Breeze odbyły się w dniach 28 czerwca – 10 lipca 2021 r. Były one największymi w swej historii. Wzięło w nich udział 30 okrętów, około 30 samolotów i śmigłowców, prawie 3000 żołnierzy oraz 50 jednostek sprzętu wojskowego z 30 krajów. Rok później ze względu na rosyjską agresję zostały one co prawda przeprowadzone na Morzu Czarnym, ale bez udziału Ukrainy.

Brak zmian w sytuacji międzynarodowej spowodował, że w 2023 r. gospodarzem ćwiczeń sił przeciwminowych Sea Breeze została Wielka Brytania. Wzięły w nich udział okręty z Estonii, Francji, Niderlandów, Norwegii, Wielkiej Brytanii i po raz pierwszy najnowsze nabytki ukraińskiej floty, czyli wspomniane na wstępie dwa niszczyciele min typu Sandown - Czernihiw i Czerkasy. W trakcie tych manewrów 2 lipca 2023 r. w Glasgow podniesiono na nich ukraińskie bandery.

W tegorocznych ćwiczeniach Sea Breeze, które poprzedzone były fazą portową odbywającą się w Glasgow, poza ukraińskimi niszczycielami min uczestniczą dwie jednostki ze składu stałego zespołu przeciwminowego NATO - Standing NATO Mine Countermeasures Group 1 (SNMCMG1). Są nimi niemiecki zaopatrzeniowiec Donau (A 516) typu Elbe pełniący funkcję okrętu flagowego tego zespołu oraz estoński niszczyciel min Ugandi (M315) typu Sandown. Ponadto w ćwiczeniach bierze udział francuski niszczyciel min Céphée (M652) typu Tripartite. Poza okrętami i ich załogami w manewrach, które zakończą się 5 lipca, uczestniczy także personel wojskowy z Bułgarii, Grecji, Gruzji, Japonii, Polski, Rumunii, Szwecji, Stanów Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii.

Pierwsze ukraińskie niszczyciele min

Należące do typu Sandown niszczyciele min Czernihiw (eks- Grimsby (M108)) oraz Czerkasy (eks- Shoreham (M112)) są pierwszymi okrętami tej klasy w składzie ukraińskiej marynarki wojennej. Noszą one nazwy ukraińskich miast, które przejęły po zbudowanych w Związku Radzieckim trałowcach projektu 266M, przejętych przez Rosjan w czasie aneksji Krymu.

Łącznie dla Royal Navy zbudowano 12 takich niszczycieli min, kolejne trzy powstały na zamówienie Arabii Saudyjskiej. Aktualnie pod brytyjską banderą służy już tylko jeden okręt tego typu. Pozostałe zostały wycofane lub zasiliły inne marynarki wojenne. Dlatego poza ukraińską powiewają na nich bandery estońska i rumuńska.

Przekazanie dwóch jednostek typu Sandown było jednym z punktów Programu Wzmocnienia Zdolności Morskich Ukrainy – UNCEP (Ukrainian Naval Capabilities Enhancement Programme), będącego wynikiem podpisanego 21 czerwca 2021 r. memorandum o zacieśnianiu współpracy wojskowej między Ukrainą a Wielką Brytanią. Jednostki te zostały wycofane ze służby w Royal Navy w październiku 2022 r. Pierwotnie podawano, że Ukraina przejmie niszczyciele min Blyth (M111) i Ramsey (M110), ostatecznie zdecydowano o przekazaniu tych okrętów, ponieważ były one w lepszym stanie technicznym.

W lipcu 2022 roku rozpoczęto się szkolenie ukraińskich załóg na Sandownach, natomiast we wrześniu ujawniono przyszłe nazwy okrętów. Jak wspomniano podniesienie ukraińskich bander nastąpiło w lipcu 2023 r., a od kwietnia 2024 r. stacjonują one w bazie morskiej w Portsmouth, gdzie ich załogi kontynuują szkolenie pod okiem instruktorów Royal Navy. Niestety ukraińskie jednostki nie mogą obecnie zostać przebazowane na Morze Czarne ze względu na postanowienia Konwencji z Montreux, która ogranicza przepływ okrętów przez Cieśninę Bosfor w czasie wojny. Będzie to możliwe dopiero po jej zakończeniu.

Dlatego głównym zadaniem ukraińskiego kontyngentu w ramach ćwiczeń Sea Breeze 2024 jest przygotowanie do planowania i prowadzenia działań przeciwminowych zgodnie ze standardami i procedurami NATO z udziałem broni i sprzętu wojskowego, które marynarka wojenna Ukrainy otrzymała od krajów partnerskich. Zaś same niszczyciele min stanowić będą w przyszłości kluczowy element sił przeciwminowych tego państwa. Ponieważ docelowo będą operować na Morzu Czarnym, usuwając miny morskie z ważnych szlaków morskich zabezpieczając tym samym bezpieczeństwo żywnościowe i gospodarcze tego kraju.