Pancerny Gepard powstanie w Gliwicach. Podpisano aneks

W odpowiedzi na pytania Defence24.pl Zespół Prasowy NCBR poinformował, że aneks do umowy na pracę rozwojową dotyczącą Wozu Wsparcia Bezpośredniego podpisany został 21 marca 2019 roku. Wykonawcy pracy, czyli konsorcjum kierowane przez gliwicki OBRUM, przyznano dodatkowe środki finansowe w kwocie nieco ponad 16 mln zł, a termin zakończenia pracy został wyznaczony na rok 2024.

W wyniku negocjacji, na realizację zwiększonego zakresu rzeczowego zostały Wykonawcy przyznane dodatkowe środki w wysokości 16 006 351,00 zł. Planowany termin zakończenia realizacji projektu to 22.11.2024 r. Jednocześnie informujemy, że w Ministerstwie Obrony Narodowej trwają analizy dot. dalszej realizacji projektu.

Przekazany NCBR komunikat o zawarciu aneksu potwierdza informacje publikowane wcześniej na Defence24.pl o planie wznowienia prac, a następnie o przygotowaniach do zawarcia aneksu do umowy. Ostatecznie praca rozwojowa zostanie zrealizowana do roku 2024.

Przypomnijmy, że projekt WWB Gepard został pierwotnie rozpoczęty jeszcze pod koniec 2013 roku, umową podpisaną przez NCBR z konsorcjum z liderem OBRUM. Trzy lata później realizacja projektu została jednak zawieszona z uwagi na redefinicję wymagań w Sztabie Generalnym. To spowodowało też wstrzymanie finansowania. Anulowanie tego programu rekomendował też Strategiczny Przegląd Obronny, co jednak nie nastąpiło. Pytany o kwestię Geparda Wydział Prasowy MON poinformował Defence24.pl w ubiegłym tygodniu: „program GEPARD został czasowo wstrzymany, do czasu zakończenia przez SG WP identyfikacji potrzeb dla zdolności operacyjnej”.

Obecnie, zgodnie z informacjami pozyskanymi w NCBR, praca rozwojowa ma być kontynuowana, natomiast nie wiadomo, czy opracowany w jej wyniku pojazd zostanie wprowadzony do służby.

Przypomnijmy, że pierwotnie Gepard miał powstać jako wóz o masie ok. 35 ton, uzbrojony w armatę 120 mm, co zapewniało siłę ognia porównywalną do współczesnego czołgu podstawowego. W stosunku do pojazdów klasy MBT pojazd miał się charakteryzować lepszą mobilnością taktyczną i strategiczną, jednak kosztem słabszego opancerzenia pasywnego. WWB miał zastąpić przede wszystkim czołgi T-72 w brygadach zmechanizowanych i współdziałać z czołgami Leopard 2 w brygadach pancernych.

Obecnie Gepard będzie realizowany według zmienionych założeń, jednak szczegóły nie są znane. Kilka lat po rozpoczęciu realizacji projektu wokół celowości realizacji WWB powstała dyskusja, trwająca w zasadzie do dzisiaj. Przeciwnicy projektu wskazują, że wozy T-72/PT-91 powinny być zastąpione przez klasyczne czołgi podstawowe z silną osłoną pancerną (również pasywną). Pojazdy klasy MBT są używane na szeroką skalę w konfliktach w Syrii i na Ukrainie, a wnioski z ich przebiegu wskazują, że czołgi podstawowe są nadal potrzebne. Taki pojazd ma zostać wprowadzony do WP w ramach programu Wilk, będącego w fazie analityczno-koncepcyjnej. Jest prawdopodobne, że ten projekt będzie realizowany w określonej formie współpracy międzynarodowej.

Zwolennicy WWB odpowiadają z kolei, że tego typu pojazdy nie powinny stanowić zastępstwa, a uzupełnienie dla cięższych, klasycznych czołgów. W odpowiednich uwarunkowaniach są bowiem w stanie prowadzić działania skuteczniej, od pojazdów klasy MBT. Na przykład w obszarach dysponujących słabo rozwiniętą infrastrukturą (mosty i drogi o odpowiedniej nośności, niezbędne nie tylko do prowadzenia samych działań bojowych, ale też do przerzutu sprzętu do rejonu działań) w połączeniu z trudnymi warunkami terenowymi (liczne przeszkody wodne itd). Tak jest choćby w północno-wschodniej Polsce, potwierdzają to informacje o trudnościach z przemieszczaniem ponad 60-tonowych czołgów w rejonie przesmyku suwalskiego. WWB mogą też współdziałać z lżejszymi pojazdami, jak kołowe transportery opancerzone. Można podać tutaj przykład armii amerykańskiej, która – równolegle z szeroko zakrojoną modernizacją czołgów Abrams, w które uzbrojone są brygady pancerne (ABCT) – realizuje też program Mobile Protected Firepower, mający doprowadzić do zbudowania lżejszej platformy, przeznaczonej do wsparcia ogniowego brygad piechoty lekkiej i zmotoryzowanej.

W kontekście programu Gepard istotne znaczenie ma również inna kwestia. To jedyny realizowany w Polsce projekt, związany z budową pojazdów bojowych technologicznie zbliżonych do czołgów podstawowych. Realizacja tego programu ma dać przemysłowi szerokie kompetencje jeśli chodzi o integrację pojazdów i uzbrojenia, budowę układów napędowych, systemów kierowania ogniem itd. Inne projekty, jak Leopard 2PL czy zapowiadane modyfikacje T-72, nie przyczynią się do budowy ale i podtrzymania zdolności konstrukcyjnych w adekwatnym stopniu.

Z kolei program nowego czołgu ma z założenia charakter długofalowy i jest przeznaczony do realizacji we współpracy międzynarodowej. Przemysł potrzebuje jednak własnych kompetencji konstrukcyjnych i B+R, aby móc uczestniczyć w nim jako równoprawny partner. Jeżeli więc nawet program WWB, po sfinalizowaniu pracy rozwojowej, nie doprowadzi do wprowadzenia do linii wozów wsparcia bezpośredniego, może stać się bazą do budowania kompetencji.

Podobną rolę spełnił przed laty program Loara. Pomimo, że zestawów przeciwlotniczych nie wprowadzono do służby, to zdobyte doświadczenia pozwoliły na opracowanie całej serii polskich stacji radiolokacyjnych używanych już w WP, zestawów przeciwlotniczych Kobra i Poprad czy wreszcie armat 35 mm w wersji lądowej i morskiej. Realizacja programu rozwojowego WWB powinna umożliwić utrzymanie i rozwój kompetencji do konstrukcji platform nowej generacji, także w kontekście przyszłych programów kooperacyjnych, niezależnie od ostatecznie przyjętej koncepcji rozwoju Wojsk Pancernych.