Zmarł profesor Puzewicz – współtwórca Gromów i Piorunów

Profesor Zbigniew Puzewicz urodził się 14 lutego 1930 r. w Wilnie i po wojnie razem z rodziną został repatriowany do Gdańska. To właśnie tam rozpoczął w 1948 r. studia na Wydziale łączności Politechniki Gdańskiej pełniąc jednocześnie służbę wojskową w kompanii akademickiej. Od samego początku był wyróżniającym się studentem zdobywając ostatecznie w 1952 r. tytuł inżyniera elektryka. Cała reszta życia naukowego profesora Puzewicza była jednak związana z Wojskową Akademią Techniczną w Warszawie.

Został skierowany na WAT już w 1951 r. i tam również zdobywał kolejne tytuły naukowe.: magistra inżyniera w 1956 r., doktora nauk technicznych w 1960 r., profesora nadzwyczajnego w 1970 r. i profesora zwyczajnego w 1978 r. O tym, jak innowacyjnymi dziedzinami zajmował się profesor Puzewicz może świadczyć chociażby fakt, że latach 1971–1975 to właśnie on koordynował całość prac w zakresie techniki laserowej, a w 1967 r. zorganizował Instytut Elektroniki Kwantowej WAT, będąc jego komendantem do zakończenia służby wojskowej w 1994 r.

Najważniejszym dorobkiem profesora Puzewicza są wysokiej klasy wojskowi specjaliści, których udało mu się wykształcić podczas prowadzonej przez niego pracy dydaktycznej, obejmującej: wykłady i ćwiczenia laboratoryjne, kierowanie kilkudziesięcioma pracami dyplomowymi i dwudziestoma przewodami doktorskimi.

Jednak prawdziwą sławę profesorowi przyniosły wdrożone przez niego lub pod jego kierownictwem wyniki prac naukowych. Przykładowo prowadzone przez zespół profesora Puzewicza od 1956 r. prace badawcze w zakresie teorii i praktyki wykorzystania linii paskowych w układach mikrofalowych pozwoliły później na projektowanie anten paskowych.

Zbigniew Puzewicz kierował grupą naukowców Wojskowej Akademii Technicznej, którzy 20 sierpnia 1963 r. uruchomili pierwszy w Polsce laser helowo-neonowy (zaledwie dwa lata po uruchomieniu pierwszego lasera na świecie). Zespół profesora Puzewicza zbudował również w 1963 r. pierwszy w Polsce laser na ciele stałym (rubinowy), a rok później, na jego bazie, pierwszy w Europie koagulator laserowy. To właśnie z jego pomocą w 1965 r. została przeprowadzona pierwsza w Europie operacja „przyklejenia” siatkówki w oku pacjenta. Za pomocą tego rodzaju urządzeń tylko w Klinice Chorób Oczu Akademii Medycznej w Warszawie zoperowano 6000 osób w latach 1965-1978.

Opracowany przez zespół Puzewicza w 1978 r. pierwszy w Polsce chirurgiczny lancet laserowy na CO₂ został od razu wdrożony do wykorzystania w klinice Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie. Pozwalał on  m.in. na bezpieczne prowadzenie operacji na tkankach mocno ukrwionych.

Z kolei efektem uruchomienia pierwszego lasera molekularnego o mocy 200 W było wyprodukowanie całej serii tego rodzaju urządzeń do stosowania w przemyśle przy cięciu i spawaniu materiałów. Były one wykorzystywane m.in. w przy budowie szybów kopalnianych i toru wodnego Portu Północnego.

Wojskowymi rozwiązaniami zespołów prowadzonych przez profesora Puzewicza były m.in.: pierwszy w Polsce dalmierz laserowy i opracowany na jego bazie pierwszy artyleryjski dalmierz w państwach Układu Warszawskiego, system ostrzegania przed opromieniowaniem laserowym BOBRAWA, część laserowa systemu kierowania ogniem SKO Merida (dla czołgów T-55) i SKO DRAWA (dla czołgów T-72 i PT-91).

Sztandarowymi produktami stworzonymi przy współudziale profesora Puzewicza były Przenośne Przeciwlotnicze Zestawy Rakietowe „Grom” i „Piorun”, które wdrożono do produkcji w polskich zakładach CRW Telesystem-Mesko Sp. z o.o. oraz Mesko S.A., mobilny system rakietowy „Kusza” oraz oświetlacz laserowy na potrzeby amunicji precyzyjnego rażenia z krajowym systemem autoryzacji.

Niestety profesor Puzewicz nie będzie już mógł kierować dokończeniem prac nad głowicami samonaprowadzającymi na laserowe promieniowanie odbite od celu dla pocisków artyleryjskich i rakiet przeciwpancernych („Pirat”). Prace te jednak zostaną zrealizowane przez ludzi, których profesor wyszkolił i dla których będzie zawsze wzorem.

Pracownicy IOE WAT i CRW Telesystem-Mesko będą pamiętać prof. Z.Puzewicza jako osobę skromną, życzliwą dla otoczenia oraz jego szczególną zdolność do błyskawicznego znajdowania rozwiązań dla najtrudniejszych problemów technicznych. Uważał, że jedynie prace zakończone pełnym wdrożeniem mają sens.